Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2020 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie z powództwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą we W. przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę 14.782,27 zł w punkcie I. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.179,63 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 6 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty; w punkcie II. oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w punkcie III. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.073,76 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu.

(wyrok k. 190, uzasadnienie k. 204-206)

Pozwany (...) spółka akcyjna wniósł apelację od powyższego wyroku zaskarżając go w części, to jest punkt I co do kwoty 1.406,66 zł oraz punkt III wyroku rozstrzygający o kosztach procesu w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na treść wyroku, tj.: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak należytego rozważenia zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności decyzji (...) z dnia 16 listopada 2018 r., opinii biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej, ustnej uzupełniającej opinii biegłego, a także porozumienia nr (...), porozumienia nr (...) oraz aneksu do tego porozumienia nr (...) z dnia 1 października 2017 r., a także poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, w wyniku czego doszło do przyjęcia, że powodowi należne jest odszkodowanie tytułem kosztów naprawy pojazdu marki A. nr rej. (...) bez uwzględnienia rabatów na ceny części zamiennych w wysokości 17% i materiałów lakierniczych w wysokości 40% oferowanych przez pozwanego we współpracy z dystrybutorem części i materiałów;

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest:

a) art. 361 k.c., 363 in fine k.c. w związku z art. 822 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że:

- odszkodowanie tytułem kosztów naprawy pojazdu marki A. nr rej. (...) jest należne bez uwzględnienia rabatów na ceny części zamiennych w wysokości 17% oraz na materiały lakiernicze w wysokości 40% oferowanych przez pozwanego we współpracy z dystrybutorem części i materiałów, a koszt naprawy pojazdu w kwocie 24.266,34 zł jest w niniejszej sprawie celowy i uzasadniony oraz pozostaje w normalnym adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 6 marca
2018 r.

Mając na względzie powyższe, pozwany wniósł zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie oraz poprzez stosunkowe rozdzielenie kosztów postępowania w I instancji i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych w postępowaniu przed Sądem I instancji, a także zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych w postępowaniu przed Sądem II instancji.

(apelacja k. 218-222)

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

(odpowiedź na apelację k. 231-233)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego, ocena zgromadzonego materiału dowodowego została dokonana przez Sąd I instancji bez przekroczenia granic wyznaczonych treścią przepisu art. 233 §1 k.p.c., w konsekwencji czego ustalenia faktyczne tego Sądu, jako prawidłowe a także przedstawione rozważania prawne, Sąd II instancji podziela i przyjmuje za własne.

Strona apelująca odnosiła zarzut naruszenia prawa procesowego do załączonych w sprawie dokumentów poświadczających fakt udzielania przez pozwanego wskazanych rabatów cen na części zamienne i materiały lakiernicze w współpracujących z pozwanym serwisach oraz do sporządzonych w sprawie opinii biegłego sądowego, co do możliwości zastosowania tych rabatów, formułując zarzut naruszenia zasady wynikającej z art. 233 § 1 k.p.c. w (punkt 1. apelacji).

Według powyższej zasady sąd ocenia zarówno wiarygodność zgromadzonego materiału dowodowego, jak i jego moc dowodową według własnego uznania, które nie jest równoznaczne z dowolnością; swobodna ocena dowodów winna odpowiadać procesowi rozsądnego rozważenia materiału dowodowego z uwzględnieniem zasad logicznego myślenia oraz zasad doświadczenia życiowego. W orzecznictwie obecny jest nadto pogląd, wedle którego swobodna ocena dowodów powinna odbywać się z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 17 listopada 1966 r. sygn. akt II CR 423/66, OSNPG z 1967 r., nr 5-6, poz. 21). Nie stanowi natomiast naruszenia powyższej zasady sytuacja, w której w oparciu o konkretny materiał dowodowy możliwe jest wyciągnięcie także innych wniosków, niż uwzględnione przez sąd, o ile wnioski wyciągnięte przez sąd odpowiadają zasadom logiki i doświadczenia życiowego.

Odnosząc się do argumentacji skarżącego przytoczonej na poparcie powyższego zarzutu należy uznać, że pozwany w istocie wskazywał na nieprawidłowość w ramach dokonanej przez Sąd I instancji oceny dowodów, w tym dowodu z opinii biegłego, polegającej na pominięciu kwestii możliwości pomniejszenia kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu poprzez zastosowanie zaoferowanych poszkodowanemu rabatów na części i materiały lakiernicze udzielanych przez współpracujące z pozwanym serwisami. Pominięcie powyższych okoliczności, zdaniem apelującego, skutkowało bezzasadnym uwzględnieniem kosztów naprawy pojazdu bez powyższego rabatu, a więc w zawyżonej wysokości o 19% w stosunku do części zamiennych oraz o 40% w stosunku do materiałów lakierniczych.

Ze złożonych przez pozwanego porozumień łączących go z warsztatami wynika, że rabaty będą udzielane przez punkty sprzedaży części i naliczane od ceny detalicznej obowiązujące w danym punkcie sprzedaży (§ 1 ust. 2 porozumień – k. 59, k. 63). Do porozumień dołączono listy punktów sprzedaży i informacje określające wysokość rabatów. Brak jest natomiast danych dotyczących cen detalicznych, od których miały być naliczane owe rabaty. Nie wymaga szerszego uzasadnienia stwierdzenie, iż ceny detaliczne kształtowane są na zasadzie swobody umów, a zatem mogą pozostawać na różnym poziomie w różnych punktach. W sytuacji zatem, w której ostateczne cena uwzględniająca rabat uzależniona jest od ceny wyjściowej, brak znajomości tej ostatniej uniemożliwia wyprowadzenie wniosku co do tego, że skorzystanie z oferty pozwanego (uwzględniającej rabaty na zakup części i materiały lakiernicze) pozwoliłoby obniżyć koszty naprawy. Nie można bowiem wykluczyć, że poprzez zastosowanie wysokiej ceny detalicznej ostateczna cena, jaką musiałby zapłacić poszkodowany, nie odbiegałaby, bądź też odbiegałaby w niewielkim stopniu od tej przyjętej w kalkulacji naprawy sporządzonej w wariancie 2. przez biegłego z uwzględnieniem korekty na cenę felgi (k. 125 opinii k. 113-133, k. 184 – ustna uzupełniająca opinia – e-protokół z dnia 2 czerwca 2020 r.), niekwestionowanej przez pozwanego w tej części, co do zastosowania przy naprawie części oryginalnych „O” oraz zamiennych „Q”.

W ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do uznania, w oparciu o dopuszczony w toku postępowania dowodowego dowód z opinii biegłego sądowego, którego pozwany ostatecznie nie kwestionował, iż hipotetyczny koszt naprawy pojazdu mógł być niższy niż wskazany przez biegłego sądowego w wysokości 19.971,02 zł, z tego powodu, że pozwany oferował naprawę uszkodzonego pojazdu za niższą kwotę uwzględniającą oferowane rabaty.

Biegły sądowy w ramach posiadanej wiedzy fachowej, w ustnej uzupełniającej opinii, poszerzającej zakres wcześniejszej opinii, wskazał, że koszt naprawy pojazdu z użyciem części oryginalnych „O” i części zamiennych „Q” (wariant 2. opinii) po skorygowaniu o cenę felgi wyniósłby brutto 19.971,02 zł. Sąd Rejonowy prawidłowo wywiódł, że tylko taka naprawa przywróci pojazd w pełni do stanu sprzed szkody, bowiem gdyby przyjąć stanowisko pozwanego, zasada pełnego odszkodowania nie zostałaby zachowana.

Określając koszty naprawy biegły sądowy posiłkował się aktami sprawy, w niewielkim zakresie aktami szkody oraz wyliczeniami dokonanymi w systemie A.. Biegły nie mógł w pełni odnieść się do kalkulacji naprawy pozwanego, gdyż pozwany nie udostępnił biegłemu hasła do odczytania zakodowanej kalkulacji.

Na marginesie należy dodać, że kwestia oceny zasadności uwzględnienia przy ocenie szkody powyższego wariantu naprawy jak i zastosowania wskazanych rabatów, podlega sądowej ocenie prawnej.

W kontekście rozpatrywanego zarzutu wskazać należy, że ubezpieczyciel jako strona umowy zawartej ze sprawcą szkody nie ma żadnych podstaw prawnych do narzucania poszkodowanemu jakichkolwiek obowiązków w zakresie dotyczącym warsztatu, w którym naprawa będzie wykonywana, ani też upustów cenowych wynegocjowanych przez ubezpieczyciela.

Poszkodowany nie jest zobowiązany do poszukiwania warsztatu oferującego najniższe stawki, czy też takiego samego, najtańszego dostawcy części zamiennych, co wydaje się być już dziś, na tle ugruntowanego orzecznictwa sądów właściwie wszystkich instancji, niekwestionowane. Powód ma prawo otrzymać odszkodowanie w wysokości, która pozwoli uznać, że będzie on mógł dokonać naprawy o odpowiedniej jakości, przywracającej jego pojazd do stanu sprzed szkody. Nie można obarczać poszkodowanego dodatkowymi niedogodnościami w postaci zmuszania go do takiego sposobu naprawy jaki uznaje za odpowiedni apelujący, skoro wybór poszkodowanego jest inny i do tego wyboru ma pełne prawo.

Sąd Okręgowy uznał zatem za sprzeczne z celem instytucji odszkodowania powoływanie się przez apelującego na własną kompetencję do wiążącego dla powoda żądania obniżenia należnego mu odszkodowania o wskazane rabaty, a w konsekwencji zarzut naruszenia prawa tak procesowego, jak i materialnego w postaci art. 361 k.c., 363 in fine k.c. w związku z art. 822 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych za chybiony.

Stosownie do art. 363 § 2 k.c. wysokość odszkodowania winna wyrównywać różnicę pomiędzy obecnym stanem majątkowym poszkodowanego, a tym stanem, jaki by istniał, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę, a wybór sposobu odszkodowania należy do poszkodowanego, gdyż ustawodawca jedynie w dwóch sytuacjach ogranicza przyznane poszkodowanemu prawo wyboru sposobu naprawienia szkody. Po pierwsze, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu, jeżeli przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe. Takie przypadki mogą mieć miejsce, gdy świadczenie nie nadaje się do restytucji naturalnej (np. zniszczenie rzeczy unikatowej, uszczerbek w postaci utraconych korzyści lub krzywdy) albo jest ona niemożliwa z uwagi na obowiązujące przepisy prawne. Po drugie, jeżeli przywrócenie stanu poprzedniego pociągałoby za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego także ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Intencją ustawodawcy jest w tych przypadkach ochrona zobowiązanego przed konsekwencjami, które wykraczają poza konieczną kompensatę uszczerbku, za który ponosi odpowiedzialność.

Sąd Okręgowy uznał wyrażone w apelacji żądanie pozwanego obniżenia kosztów naprawy o wskazane rabaty za nieuprawnione, bowiem za taką oceną przemawiają względy metodologiczne - wybór sposobu naprawienia szkody jest prawem powoda, który może domagać się świadczenia pieniężnego, pozwalającego na sfinansowanie kosztów naprawy według zasady pełnej kompensacji szkody. Istotą stosowania tej zasady jest porównanie stanów majątku (rzeczywistego i tego, który istniałby w razie niezajścia zdarzenia szkodzącego), perspektywa natomiast oceny szkody powinna być szersza niż przyjęta w rozważaniach przez apelującego, sprowadzających się do zakazu dokonywania wyboru odmiennego od proponowanego przez ubezpieczyciela.

Współdziałanie poszkodowanych, którego dotyczy art. 354 § 2 k.c. nie może oznaczać rezygnacji z ustawowo gwarantowanego obowiązku naprawienia szkody i dlatego też nie można podzielić stanowiska strony apelującej, że współdziałanie ma sprowadzać się do naprawienia szkody w sposób nieodpowiadający przywróceniu pojazdu do stanu sprzed szkody. Jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody pozwanego obciąża ogólny obowiązek naprawienia szkody przez zapłatę poszkodowanemu sumy pieniężnej, która odpowiadać będzie wysokości szkody ustalonej w sposób przewidziany prawem (art. 363 k.c. i 361 k.c.), zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania, co czyni chybionym zarzuty naruszenia prawa materialnego w tym zakresie wyszczególnione w punkcie 2 apelacji.

Wobec powyższego wyrok Sądu Rejonowego w zaskarżonej części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.179,63 zł brutto z należnych 19.971,02 zł brutto, tytułem dalszego odszkodowania z tytułu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, po uwzględnieniu wypłaconej części odszkodowania w wysokości 9.791,57 zł brutto, należało uznać za prawidłowy.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującego, Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i zasądził od pozwanego jako przegrywającego apelację w całości na rzecz powoda kwotę 135 zł. Kwota ta stanowi wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego adwokatem ustalone na podstawie § 2 pkt 2 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego za pośrednictwem PI.

3.01.2022r.