Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 września 2024 r. w sprawie sygn. akt V GC 416/23 z powództwa syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. przeciwko R. S. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Sieradzu orzekł w sposób następujący:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11 600,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda – jako koszty postępowania:

- kwotę 750,00 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

- kwotę 17,00 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

- kwotę 3 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

- kwotę 1 771,20 zł tytułem zwrotu wydatków z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

- kwotę 150,00 zł tytułem zwrotu opłaty od zażalenia na postanowienie z dnia 28 października 2022 r. o odmowie podjęcia postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

- kwotę 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu wywołanym zażaleniem na postanowienie z dnia 28 października 2022 r. o odmowie podjęcia postępowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

3.  przyznał kuratorowi ustanowionemu dla pozwanego – radcy prawnemu P. Z. tytułem wynagrodzenia za wykonywane czynności kuratora – kwotę 1 440,00 zł podwyższoną o kwotę podatku od towarów i usług (...) w wysokości 331,20 zł – łącznie kwotę 1 771,20 zł przy czym należność tę wypłacić kuratorowi z zaliczki uiszczonej przez powoda w dniu 13 lipca 2023 r. zaksięgowanej pod pozycją 570016862130;

4.  przyznał radcy prawnemu P. Z. z kasy Sądu Rejonowego w Sieradzu kwotę 3 600,00 zł podwyższoną o kwotę podatku od towarów i usług VAT w wysokości 828,00 zł – łącznie kwotę 4 428,00 zł tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu pozwanemu.

(wyrok k. 256-256 v., uzasadnienie k. 266-271v.)

Apelację od powyższego orzeczenia złożył pozwany zaskarżając powyższy wyrok w części, tj. w zakresie pkt 1 i 2 w całości.

Skarżonemu orzeczeniu zarzucił:

I. Nierozpoznanie istoty sprawy i wydanie wyroku z pominięciem wnioskowanych wszystkich przez stronę pozwaną dowodów, w tym wniosku o dowód z zeznań stron;

II. Nieważność postępowania na podstawie art. 375 pkt. 5 k.p.c. poprzez pozbawienie prawa strony;

III. Brak w ustaleniach faktycznych uzasadnienia wyroku w jakim stanie został lokal wydany pozwanemu, daty i okoliczności wydania lokalu pozwanemu;

IV. Naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie i wpływające na błędne ustalenie stanu faktycznego, tj.:

1. art. 235 ² par. 1 pkt 3 i 5 k.p.c. w zw. z art. 205 ¹² § 2 k.p.c. poprzez pominięcie wszystkich wniosków strony, w tym pierwszych wniosków dowodowych pełnomocnika powołanego z urzędu pomimo, iż wnioski dowodowe były na okoliczności przydatne dla rozpoznania sprawy i nie zmierzały do przedłużania sprawy, były istotne i mogły być składane, aż do zamknięcia sprawy, tj.: okoliczność wydania lokalu, stanu uszkodzeń, oświadczeń o zaliczeniu kaucji na poczet szkód, terminu opuszczenia lokalu i rozliczaniu kaucji. „W tym miejscu pełnomocnik pozwanego składa zastrzeżenia do protokołu wskazując na pominięcie wniosków dowodowych, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy w szczególności na ustalenie stanu lokalu, szkód wyrządzonych przez powoda pozwanemu, zaległości w płatności powodowa względem pozwanego, zaliczenia kaucji na poczet zaległości, złożenia oświadczenia woli przez pozwanego stronie powodowej”;

2. art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę dowodów wbrew doświadczeniu życiowemu i logice w szczególności poprzez pominięcie okoliczności braku protokołu zdawczo - odbiorczego lokalu po najmie, braku udowodnienia wydania pozwanemu lokalu w stanie niepogorszonym z chwili opuszczania go przez powoda, terminu opuszczenia lokalu, oświadczeń składanych pozwanemu i świadkowi J. S. przez osoby opuszczające lokal;

3. art. 233 k.p.c. poprzez błędna ocenę dowodów wbrew doświadczeniu życiowemu i logice w szczególności poprzez uznanie, iż powód regulował należności czynszowe mimo braku dowodu na ten fakt i pominięcie wniosku o przedstawienie płatności czynszów za okres styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj i lipiec 2018 r., braku ustalenia i udowodnienia płatności tych należności przez powoda. Wniosek pozwanego o przedłożenie faktur i płatności za styczeń 2018 r. i nast.;

4. art. 233 k.p.c. poprzez błędna ocenę dowodów wbrew doświadczeniu życiowemu i logice, że zaliczenie kaucji, która jest zabezpieczeniem musi poprzedzać oświadczenie o potrąceniu mimo, że zaliczenie na poczet szkód może odbyć się również per facta concludentia poprzez nie zwrócenie kaucji i że de facto takie oświadczenie nie zostało złożone w chwili wyprowadzki powoda z lokalu, gdzie pozwany oświadczył, że zalicza kaucję na poczet szkód i nie będzie ona zwracana;

5. art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę dowodów i przyjęciu dowodów za wiarygodne, kiedy pozwany nie znający prawa i nie umiejący się bronić składał oświadczenie jeszcze przed ustanowieniem pełnomocnika z urzędu z całkowitym pominięciem dowodów i wniosków dowodowych pełnomocnika z urzędu, przy czym pozwany nie rozumiał, co znaczy takie instytucje prawa jak potracenie, upadłość, itp.;

6. art. 98 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c. poprzez niewłaściwe rozstrzygniecie o kosztach postępowania zażaleniowego, którego pozwany nie był inicjatorem i którego postępowania nie przegrał, a któremu w wyroku kończącym postępowania w sprawie został obciążony, pomimo ciężkiej sytuacji osobistej i majątkowej;

V. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

1. art. 6 k.c. , iż powód udowodnił, iż wydał lokal w stanie niepogorszonym, okoliczności opuszczenia nastąpiły z momentem upływu wypowiedzenia umowy podczas, gdy powód opuścił lokal jeszcze przed złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu umowy;

2. art. 117 k.c. w zw. z art. 118 k.c. w zw. z art. art. 5 ust. 2 ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1104 ) poprzez jego niezastosowanie i błędną wykładnię, iż w stosunku do dotychczasowego - rozpoczętego już biegu terminu przedawnienia, który upłynął by przed zmianą przepisów najpóźniej w lipcu 2021 r. (najpóźniejszy termin rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia lipiec 2018 r.) termin ten ulega wydłużeniu do końca roku kalendarzowego, tj. ulega wydłużeniu o 5 miesięcy.

Na podstawie zarzutów przedstawionych w apelacji pozwany wniósł o:

1. uchylenie wyroku i przekazanie Sadowi I instancji do ponownego rozpoznania z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy i pozbawienie obrony pozwanego na skutek pominięcia wszystkich wniosków dowodowych pełnomocnika z urzędu w tym dowodu z zeznań strony - pozwanego z możliwością zadawania pytań przez pełnomocnika z urzędu, ewentualnie o:

2. zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa;

3. zasądzenie kosztów postępowania od powoda na rzecz pozwanego, w tym kosztów zastępstwa prawnego udzielonego pozwanemu z urzędu oświadczając, iż pozwany nie uiścił ich w całości ani w żadnej części, według norm prawem przepisanych, ewentualnie zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego udzielonego pozwanemu z urzędu oświadczając, iż pozwany nie uiścił ich w całości ani w żadnej części, według norm prawem przepisanych za postępowanie apelacyjne.

Z ostrożności procesowej skarżący na podstawie art. 102 k.p.c. wniósł o nieobciążanie pozwanego kosztami procesu, gdyż pozwany z uwagi na trudną sytuację osobistą, zdrowotną i majątkową nie jest w stanie ich uiścić bez uszczerbku dla utrzymania siebie na poziomie minimalnej egzystencji. Ponadto na podstawie 320 k.p.c. o rozłożenie świadczenia na 24 równych miesięcznych rat, gdyż pozwany z uwagi na trudną sytuację osobistą, zdrowotną i majątkową nie jest w stanie ich uiścić bez uszczerbku dla utrzymania siebie na poziomie minimalnej egzystencji.

Skarżący wniósł o przeprowadzenie dowodów, których strona została pozbawiona przed Sadem I instancji:

1. dowodów z wyjaśnień stron i dowodu z zeznań świadków na fakt braku podstaw prawnych i faktycznych roszczenia, stanu lokalu i okoliczności jego pozostawienia, zaliczeniu kaucji na poczet zaległości, oraz ponoszenia kosztów napraw po zakończonym najmu;

2. zobowiązanie powoda do ustosunkowania się kiedy opuścili lokal powoda i w jakim stanie, czy dokonali jakiś remontów, czy został sporządzony protokół zdawczo-odbiorczy lokalu. Jeśli nie, to dlaczego?

(apelacja k. 274-277)

Powód, w odpowiedzi na apelację pozwanego, wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, według norm przepisanych.

(odpowiedź na apelację k. 291-294)

Postanowieniem z dnia 7 stycznia 2025 r. Sąd Okręgowy na podstawie art. 381 k.p.c. w punkcie 1. oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, zaś w punkcie 2. oddalił wniosek o zobowiązanie powoda do udzielenia informacji.

(postanowienie k. 297)

Na podstawie art. 374 k.p.c. apelacja została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy zaakceptował i przyjął za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, uznał także poprawność argumentacji prawnej przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Apelujący odwołał się zarówno do zarzutów prawa materialnego, jak i prawa procesowego. Należyte rozpoznanie apelacji wymaga odniesienia się w pierwszej kolejności do zarzutów wywodzonych z przepisów prawa procesowego. Jest bowiem zrozumiałe, że oceny zasadności zarzutów naruszenia prawa materialnego można dokonać dopiero wówczas, gdy stan faktyczny sprawy stanowiący podstawę rozstrzygnięcia, został prawidłowo ustalony (tak np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 18.04.2007 r. V CSK 55/07, OSNC-ZD 2008, z. 1, poz. 24; teza z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z 20.04.2004 r. V CK 92/04, Lex 194083).

W pierwszej kolejności Sąd Odwoławczy odniesie się do zarzutów sformułowanych w punkcie I. i II. petitum apelacji, jako najdalej idących. W pierwszym zarzucie apelujący wskazuje na nierozpoznanie przez Sąd I instancji istoty sprawy, zaś w drugim zarzucie wskazuje na nieważność postępowania wynikającą z przepisu art. 375 pkt 5 k.p.c.

Według apelującego Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy, gdyż wydał wyrok z pominięciem wnioskowanych przez stronę pozwaną dowodów.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się wielokrotnie, że nierozpoznanie istoty sprawy, w rozumieniu przepisu art. 386 § 4 k.p.c., jest wadliwością rozstrzygnięcia polegającą na wydaniu przez sąd pierwszej instancji orzeczenia, które nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, bądź zaniechaniu zbadania przez ten sąd materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów stron z powodu bezpodstawnego przyjęcia, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego: z 23 września 1998 r., sygn. akt II CKN 897/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 22; z 12 lutego 2002 r., sygn. akt I CKN 486/00, OSP 2003, z. 3, poz. 36; z 19 czerwca 2013 r., sygn. akt
I CSK 156/13, Lex nr 1365587; z 25 czerwca 2015 r., sygn. akt V CZ 35/15, Lex nr 1768882). Nierozpoznanie istoty sprawy zachodzi także w przypadku dokonania przez sąd pierwszej instancji oceny prawnej żądania bez ustalenia podstawy faktycznej, co wymagałoby poczynienia kluczowych ustaleń po raz pierwszy w instancji odwoławczej; w takiej sytuacji uzasadnione jest uchylenie orzeczenia ze względu na respektowanie uprawnień stron wynikających z zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z 5 grudnia 2012 r., sygn. akt I CZ 168/12, OSNC 2013, nr 5, poz. 68; z 23 września 2016 r., sygn. akt II CZ 73/16, Lex nr 2151416).

Rozpoznanie istoty sprawy wymaga zawsze prawidłowego zidentyfikowania jej przedmiotu; bez tego zabiegu nie jest możliwe dokonanie oceny żądania pozwu w płaszczyźnie prawa materialnego. Nie jest możliwa zaś ocena tego przedmiotu w sytuacji, gdy uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia uniemożliwia prześledzenie rozumowania sądu pierwszej instancji (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2018 r., sygn. akt I CZ 145/17, Lex nr 2483697).

Mając to wszystko na uwadze, w ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie nie doszło do nierozpoznania istoty sprawy. Uważna lektura motywów rozstrzygnięcia Sądu I instancji pozwala stwierdzić, z jakich przyczyn tenże Sąd uwzględnił powództwo. Należy również podkreślić, że Sąd ten poczynił ustalenia faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy i ocenił merytorycznie - według wskazanych przepisów prawa materialnego - ustalony stan faktyczny, uznając, iż roszczenie jest zasadne.

Wbrew twierdzeniom apelującego, Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że wnioskowane dowody zostały zgłoszone na okoliczności nieistotne z punktu widzenia istoty sprawy. Zauważyć w tym miejscu trzeba, że przedmiotem postępowania było ustalenie, czy należność obejmująca żądanie zwrotu kaucji obciążała pozwanego i ewentualnie w jakiej wysokości. Powód sprostał ciężarowi, który na nim spoczywał i powyższą kwestię udowodnił. Jednocześnie materiał zgromadzony w aktach sprawy nie potwierdza, aby żądane w niniejszym procesie należności powoda zostały rozliczone przez pozwanego na poczet nieuregulowanych należności za czynsz lub innych wynikających z zawartej pomiędzy stronami umowy.

W niniejszej sprawie nie doszło także do określonej w art. 375 pkt 5 k.p.c. nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możności obrony swych praw.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą za pozbawienie strony możności obrony swych praw należy rozumieć sytuację, w której z powodu wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów kodeksu postępowania cywilnego, strona nie mogła brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1974 r., sygn. akt II CR 155/74, OSP 1975, z. 3, poz. 66; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1998 r., sygn. akt III CKN 34/98, Prok. i Pr.-wkł. 1999, nr 5, poz. 41; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2002 r., sygn. akt V CKN 1057/00, Lex nr 55517). Taka sytuacja nie miała w rozpoznawanej sprawie miejsca. Interesy pozwanego w początkowym etapie.

Pominięcie przez Sąd I instancji wniosków dowodowych nie stanowi o pozbawieniu strony możliwości obrony swoich praw i zajęcia stanowiska w sprawie. To, że pozwany, jak to ujął pełnomocnik pozwanego, nie zna się na prawie, jest chory i zrezygnowany trudną sytuacją życiową również o tym nie przesądza. Wnioskowane przez stronę pozwaną dowody były nieprzydatne wobec oświadczenia pozwanego, złożonego na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2024 r., iż nie składał on (czy to wobec (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T., czy też w stosunku do syndyka masy upadłości tego podmiotu) żadnego oświadczenia o potrąceniu kwoty kaucji z ewentualnymi wierzytelnościami pozwanego z tytułu należności czynszowych lub innych. Przy czym nic nie stało na przeszkodzie, aby wówczas kurator, a obecnie pełnomocnik z urzędu pozwanego, stawił się na rozprawę w dniu 23 kwietnia 2024 r. i wyjaśnił pozwanemu chociażby konsekwencje złożenia takiego oświadczenia. Jednakże pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy, kurator ustanowiony dla pozwanego nie stawił się na rozprawie podczas której pozwany złożył ww. oświadczenie.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie można uznać, że pozwany był pozbawiony możliwość realizacji swych praw.

Bezzasadne są wszystkie zarzuty naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę dowodów (zarzuty spod punktu IV.2, IV.3, IV.4, IV.5), a w konsekwencji także zarzut dotyczący braków w ustaleniach faktycznych (punkt III. petitum apelacji).

Na wstępie wskazać należy, że pozwany w zarzutach tych (zarzuty spod punktu IV.2, IV.3, IV.4, IV.5) przywołał cały art. 233 k.p.c. Jednakże § 2 tego przepisu dotyczy sytuacji odmowy przedstawienia przez stronę dowodu, która w sprawie nie miała miejsca. Sąd Okręgowy odniósł zatem wskazane w apelacji zarzuty naruszenia art. 233 k.p.c. do § 1 tego przepisu.

W myśl art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Zarzut naruszenia tego przepisu może być uwzględniony jedynie wówczas, gdyby wykazano, że dowody zostały ocenione w sposób rażąco wadliwy, sprzeczny z zasadami logiki bądź doświadczenia życiowego (tak, np.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2006 r., II CK 335/05, MP 2006/3 /115).

W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarczy stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając ( zob. post. Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Legalis nr 278075; wyr. Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 grudnia 2022 r., I ACa 1013/21, Legalis nr 2853420).

Co więcej, skuteczne postawienie takiego zarzutu wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 maja 2008 r., I ACa 953/07, niepubl.).

Zwalczenie swobodnej oceny dowodów nie może polegać tylko na przedstawieniu własnej korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń, ustaleń stanu faktycznego opartej na jego własnej ocenie, lecz konieczne jest przy posłużeniu się argumentami wyłącznie jurydycznymi wykazanie, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wynik sprawy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 kwietnia 2003 r., I ACa 1137/02, niepubl.).

Z kolei sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego ma miejsce wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu I instancji jest sprzeczne z tymi istotnymi dla rozstrzygnięcia okolicznościami, które sąd ustalił w toku postępowania albo, gdy wyprowadził logicznie błędny wniosek z ustalonych przez siebie okoliczności, albo wreszcie, gdy sąd przyjął fakty za ustalone bez dostatecznej podstawy. Przez okoliczności w powyższym rozumieniu należy rozumieć okoliczności faktyczne. Chodzi tu, bowiem jedynie o błędy dotyczące elementu faktycznego orzeczenia. Sąd II instancji bada, czy w stanie faktycznym sprawy nie zachodzą sprzeczności między poszczególnymi ustaleniami oraz czy stan faktyczny stanowi harmonijną całość. Zakres kontroli apelacyjnej nie obejmuje całej sfery faktycznej sprawy, ale tylko zebrany materiał procesowy. Zawsze jednak zarzut taki znajdzie uzasadnienie, gdy ustalenia sądu sprzeczne będą z materiałem, który uznał on za wiarygodny, albo też gdy dowody prowadzące do odmiennych wniosków nie będą przez sąd ocenione negatywnie. Z tą ostatnią sytuacją mamy do czynienia także, gdy sąd nie oceni wszystkich dowodów zebranych w sprawie bądź w uzasadnieniu stwierdzi, że daje wiarę wszystkim dowodom, mimo że pozostają one ze sobą w takim stosunku, że prowadzą do sprzecznych ze sobą wniosków.

Żadna z wyżej wymienionych sytuacji nie występuje w rozpoznawanej sprawie. Skarżący w apelacji nie wskazuje zresztą żadnych argumentów jurydycznych celem wykazania, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone przez Sąd I instancji, co miałoby wywrzeć wpływ na wynik sprawy. Nie wskazuje również jakie kryteria oceny miałby naruszyć sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając. De facto argumentacja apelacji stanowi zatem jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji. Należy przy tym podkreślić, że wbrew zarzutom apelacji, Sąd Rejonowy wyjątkowo skrupulatnie ocenił wszystkie dowody, które zostały przeprowadzone w sprawie - zarówno dowody z dokumentów, jak i z osobowych źródeł dowodowych - i tak samo skrupulatnie przedstawił wyniki tej oceny w uzasadnieniu wyroku, zresztą każda cześć uzasadnienia jest bardzo szczegółowa. Ocena Sądu I instancji jest logiczna i zgodna z doświadczeniem życiowym. Sąd Rejonowy wskazuje w motywach rozstrzygnięcia z czego wynikają jego poszczególne wnioski, które znalazły swój wyraz w ustaleniach faktycznych, bądź w rozważaniach prawnych.

Wobec powyższych argumentów, Sąd Okręgowy nie podzielił podniesionych przez skarżącego zarzutów obrazy art. 233 § 1 k.p.c. uznając, że polegają one wyłącznie na polemice z zajętym przez Sąd Rejonowy stanowiskiem w sprawie.

W tym miejscu należy odnieść się do wniosków dowodowych pozwanego, zgłoszonych w apelacji, a dotyczących przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków oraz zobowiązania powoda do udzielenia informacji.

Sąd Okręgowy uznał za bezskuteczną próbę pozwanego uzupełnienia postępowania dowodowego w dalszym toku postępowania, czyli na etapie postępowania apelacyjnego. Tego rodzaju działanie pozwanego zostało uznane za spóźnione na podstawie art. 381 k.p.c. Stosownie bowiem do przepisu art. 382 k.p.c. Sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Gdy spór przenosi się przed Sąd drugiej instancji, sąd ten może dopuścić w zasadzie tylko takie dowody, których dopuszczenie uzasadnia przepis art. 381 k.p.c. Zgodnie zaś z tym przepisem Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.

Poprzez unormowanie art. 381 k.p.c. Sąd drugiej instancji jest zobowiązany na wniosek strony materiał dowodowy uzupełnić, jeżeli jest to konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy, lecz równocześnie jest uprawniony do pominięcia nowych faktów i dowodów zgłoszonych dopiero w postępowaniu apelacyjnym, gdy zachodzą przesłanki określone wymienionym przepisem.

Wniosek pozwanego o dopuszczenie wskazywanych w apelacji dowodów jest ściśle powiązany z zarzutem skarżącego sformułowanym w punkcie IV. petitum apelacji, odnoszącym się do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. art. 235 ² par. 1 pkt 3 i 5 k.p.c. w zw. z art. 205 ¹² § 2 k.p.c. i dotyczącym pominięcia przez Sąd Rejonowy tych samych, co wnioskowane w apelacji, wniosków dowodowych.

Zdaniem skarżącego, Sąd Rejonowy niezasadnie pominął wszystkie wnioski dowodowe, wnioskowane przez pełnomocnika pozwanego ustanowionego w sprawie z urzędu, chociaż były one przydatne dla rozpoznania sprawy i nie zmierzały do przedłużenia sprawy. Z takim stanowiskiem apelującego nie sposób się zgodzić. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji prawidłowo pominął wnioski dowodowe pozwanego uznając, że zgłoszone okoliczności, m.in. stan uszkodzeń, okoliczności wydania lokalu, rozliczenia kaucji są nieistotne z punktu widzenia istoty sprawy. Skoro pozwany oświadczył, że nie składał żadnego oświadczenia o potrąceniu kwoty kaucji z ewentualnymi wierzytelnościami pozwanego z tytułu należności czynszowych lub też stanowiących odszkodowanie z powodu zwrotu przedmiotu najmu w stanie pogorszonym lub zużycia będącego następstwem nieprawidłowego używania lokalu, bezprzedmiotowe były wnioski dowodowe, wnioskowane przez pełnomocnika pozwanego, mające na celu wykazanie faktu potrącenia kaucji z innymi ewentualnymi wierzytelnościami mającymi przysługiwać pozwanemu.

W związku z powyższym także Sąd Okręgowy wnioski te oddalił postanowieniem z dnia 7 stycznia 2025 r. (k. 297).

Pozbawiony racji jest także zarzut naruszenia art. 98 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c. poprzez niewłaściwe rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Rejonowy prawidłowo orzekł o kosztach postępowania zażaleniowego na podstawie art. 98 k.p.c. Tym samym w sprawie nie znajdzie zastosowania przepis art. 102 k.p.c.

Pomimo, że zażalenie zostało oddalone, to jego koszty rozliczyć należało zgodnie z ostatecznym wynikiem sprawy, a zatem tym, który rozstrzygał o roszczeniu głównym i skali jego uwzględnienia. Właśnie dlatego, że to ostateczny wynik sprawy, nie zaś wyniki postępowań wpadkowych w toku procesu, decyduje finalnie o kosztach także tych postępowań incydentalnych. Zatem Sąd Rejonowy właściwie obciążył pozwanego kosztami postępowania zażaleniowego w wysokości 750,00 zł wraz z odsetkami.

Przepis art. 102 k.p.c. jest rozwiązaniem szczególnym, niepodlegającym rozszerzającej wykładni. Nie precyzuje przy tym jakie kryteria muszą być spełnione dla przyjęcia w danej sprawie, że zachodzą okoliczności objęte sformułowaniem „w wypadkach szczególnie uzasadnionych”. Przyjmuje się, że chodzi o takie sytuacje, które wskazują, że ponoszenie kosztów zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu mogłoby pozostawać w sprzeczności z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. To, że pozwany nie był inicjatorem postępowania zażaleniowego oraz to, że go nie przegrał nie jest okolicznością wyjątkową, uzasadniającą przerzucenie kosztów procesu na stronę, która poniosła koszty w związku koniecznością podjęcia obrony, a która ostatecznie spór wygrała, skoro koszty rozlicza się zgodnie z ostatecznym wynikiem sprawy, a nie wynikiem postępowania incydentalnego.

Przechodząc do analizy zarzutów prawa materialnego uznać należy, że także one nie zasługują na uwzględnienie.

Zarzuty te koncentrują się w istocie na błędnej wykładni przez Sąd Rejonowy przepisów przejściowych do ustawy zmieniającej kodeks cywilny. Zdaniem apelującego Sąd I instancji bezzasadnie przyjął, że roszczenie dochodzone pozwem nie uległo przedawnieniu. Z takim stanowiskiem skarżącego nie sposób się zgodzić.

Sąd Okręgowy w całości podziela rozważania prawne Sądu Rejonowego zawarte na stronie 6-7 uzasadnienia i przyjmuje je za własne. Nie ulega wątpliwości, że roszczenie będące przedmiotem niniejszej sprawy – niezależnie od przyjętej daty jego wymagalności (czy to będzie dzień 1 lutego 2018 r., czy też luty 2018 r., czy dzień 8 maja 2018 r., czy też wreszcie dzień 8 czerwca 2018 r.) – przy uwzględnieniu trzyletniego terminu przedawnienia, w dniu 9 lutego 2018 r., (data wejścia w życie ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw) nie było przedawnione. Zatem do tego roszczenia, gdy chodzi o jego przedawnienie, będzie miał zastosowanie także przepis art. 118 zd. 2 k.c. przewidujący upływ terminu przedawnienia w ostatnim dniu roku kalendarzowego. Tym samym w każdym wariancie co do daty wymagalności – roszczenie o zwrot kaucji uległoby przedawnieniu w dniu 31 grudnia 2021 r. Pozew został wniesiony 21 grudnia 2021 r., a więc przed upływem terminu przedawnienia.

Jednocześnie nie ma racji skarżący, że dla oceny zarzutu przedawnienia w niniejszej sprawie należy stosować art. 118 k.c. w brzmieniu sprzed dnia 9 lipca 2018 r. W świetle brzmienia przepisów przejściowych należy stwierdzić, że zasadą wynikającą z art. 5 ust. 1 ustawy nowelizującej jest stosowanie znowelizowanych przepisów do roszczeń, które nie uległy przedawnieniu w dniu wejścia w życie ustawy. Szczególna regulacja z art. 5 ust. 2 zd. 2 ustawy nowelizującej, przewidująca stosowanie dotychczasowych przepisów, obejmuje jedynie roszczenia, dla których skrócono termin przedawnienia, tj.: roszczenia, które zgodnie z treścią art. 118 k.c. i art. 125 § 1 k.c., w brzmieniu sprzed wejścia w życie przedmiotowej ustawy, przedawniały się z upływem 10 lat. Innymi słowy dotyczy tylko tych roszczeń, dla których nowy termin przedawnienia (krótszy – 6-io letni) upływa wcześniej niż dotychczasowy termin 10-io letni. W konsekwencji regulacja ta nie znajdzie zastosowania do roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, jak w niniejszej sprawie, bowiem termin ich przedawnienia nie uległ zmianie i nadal wynosi 3 lata.

Mając powyższe na uwadze, podzielając pozostałą argumentację Sądu Rejonowego, Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalone odpowiednio do wartości przedmiotu zaskarżenia.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda przez PI.