Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 września 2023 roku, wydanym w sprawie z powództwa (...) spółki jawnej z siedzibą we W. przeciwko K. F. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Skierniewicach w punkcie 1. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 343,52 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 155,92 zł od dnia 6 lutego 2023 roku do dnia zapłaty; w punkcie 2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w punkcie 3. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 137,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty; sygn. akt V GC 202/23. (wyrok k. 91, transkrypcja uzasadnienia wyroku k. 97-98)

Apelację od wyroku złożył pozwany zaskarżając go w całości, zarzucając:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych – wskazując, że Sąd I instancji nie wziął pod uwagę wszystkich dowodów przedstawionych w sprawie, co skutkowało błędem co do ustaleń faktycznych;

2.  nierozpoznanie istoty sprawy – przez uwzględnienie wyłącznie okoliczności przedstawionych przez stronę powodową;

3.  sententia non existens – przez brak podpisu składu orzekającego pod otrzymanym przez niego wyrokiem oraz transkrypcją uzasadnienia wyroku, tylko z pieczęcią sekretarza sądowego.

Podnosząc powyższe zarzuty pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. (apelacja k. 101)

Powód, w odpowiedzi na apelację pozwanego, wniósł o jej oddalenie w całości jako oczywiście nieuzasadnionej i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. (odpowiedź na apelację k. 119-121v.)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy – opierając się na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach – w sposób prawidłowy ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, jak też wywiódł prawidłowe wnioski prawne, które Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do najdalej idących zarzutów: nieistnienia zaskarżonego wyroku (zarzut 3 apelacji) oraz nierozpoznania istoty sprawy (zarzut 2 apelacji).

Całkowicie chybiony jest pierwszy z powyższych zarzutów, nieistnienia orzeczenia, które apelujący wywodzi z braku podpisu składu orzekającego pod wyrokiem oraz pod uzasadnieniem, które na jego wniosek zostały mu doręczone.

Oczywistym jest, że w świetle art. 324 § 3 k.p.c. złożenie podpisów pod sentencją wyroku przez cały skład sądu, jest wymaganiem bezwzględnym, a brak w tym zakresie nie może być uzupełniony (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1947 r., C.III. 81/47, OSN 1948, nr 1, poz. 17 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 1979 r., III CRN 60/79, niepubl. i z dnia 4 sierpnia 1981 r., IV PR 238/81, niepubl.). Wprawdzie według niektórych orzeczeń Sądu Najwyższego wyrok, którego sentencja nie została podpisana przez skład sądu, nie istnieje w znaczeniu prawnoprocesowym (sententia non existens), to jednak Sad Okręgowy zaznacza, że w rozpoznawanej sprawie takie uchybienie nie występuje. W aktach sprawy znajduje się bowiem zarówno oryginał zaskarżonego wyroku podpisany przez sędziego przewodniczącego (k. 91), jak i wydruk transkrypcji ustnego uzasadnienia wyroku, wygłoszonego przez sędziego przewodniczącego (k. 97-98). Skarżący formułując omawiany zarzut całkowicie pomija, że strony otrzymują z sądu odpisy orzeczeń. Z art. 140 k.p.c. wynika wprost, że orzeczenia doręcza się w odpisach, co wiąże się z tym, iż oryginały orzeczeń (zarządzeń, postanowień, wyroków) winny zostać pozostawione w aktach sprawy. Odpisem w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego jest „dokument wiernie odzwierciedlający treść oryginału orzeczenia albo jego kopia, przy czym nie musi on być uwierzytelniony, ani też poświadczony za jego zgodność” (postanowienie SN z dnia 27 stycznia 2006 r., w sprawie III CK 369/2005, OSNC 2006 r., Nr 11, poz. 187, postanowienie SN z dnia 18 października 2002 r. w sprawie V CKN 1830/2000, OSNC 2004 r., Nr 1, poz. 9.5).

Z kolei § 34 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej (Dz.Urz.MS.2019.138) wskazuje, że transkrypcje udostępnia się uprawnionym lub upoważnionym podmiotom w postaci wydruku komputerowego, na informatycznym nośniku danych lub za pośrednictwem konta w systemie teleinformatycznym.

Z powyższego wynika zatem, że doręczone pozwanemu, na jego wniosek, odpisy zaskarżonego wyroku, jak i wydruku transkrypcji ustnego uzasadnienia wyroku, stanowią pochodną oryginałów tych dokumentów prawidłowo pozostających w aktach sprawy.

Wskazać należy, że odpisy te zostały dodatkowo w sposób prawidłowy przewidziany w § 31 ust. 1 i 3 powyższego zarządzenia uwierzytelnione poprzez opatrzenie ich pieczęcią urzędową (okrągłą) oraz podpisem osoby uwierzytelniającej wraz z danymi wskazanymi w § 21 ust. 1 tego zarządzenia. Taki stan sprawy przesądza o oczywistej bezpodstawności podniesionego zarzutu w tym zakresie.

Nie może odnieść skutku sformułowany w punkcie 2 apelacji zarzut nierozpoznania istoty sprawy (punkt 2 apelacji).

Zauważyć bowiem należy, że obecnie - w przypadku spraw, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza czterech tysięcy złotych (tzw. spraw bagatelnych – art. 505 ⁸ § 4 k.p.c.), a do takiej kategorii należy sprawa rozpoznawana - możliwość wydania orzeczenia kasatoryjnego, o które zabiega skarżący, jest dalece zawężona. Stosownie do art. 505 ¹² § 1 ¹ k.p.c. ogranicza się ona bowiem do przypadków istotnych uchybień procesowych, skutkujących nieważnością postępowania (art. 386 § 2) lub koniecznością odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania (art. 386 § 3), a więc z wyłączeniem możliwości uchylenia wyroku z powodów wskazanych w art. 505 ¹² § 1 k.p.c., w tym nierozpoznania istoty sprawy. Brak możliwości stosowania art. 505 ¹² § 1 k.p.c. oznacza, że w sprawach „bagatelnych”, nawet jeśli sąd II instancji stwierdzi naruszenie prawa materialnego, to nie może uchylić zaskarżonego wyroku i przekazać sprawy do ponownego rozpoznania, ze względu na to, że konieczne jest przeprowadzenie postępowania dowodowego. Sąd II instancji jest wówczas zobligowany do przeprowadzenia tego postępowania w zakresie, w jakim uzna to za potrzebne do prawidłowego rozstrzygnięcia.

Tymczasem w ocenie Sądu Okręgowego tego rodzaju naruszenie w ogóle nie miało miejsca w rozpoznawanej sprawie. Sąd I instancji zbadał merytorycznie podstawę roszczenia i wskazał na okoliczności faktyczne i zagadnienia istotne dla jej rozstrzygnięcia, a podejmując to rozstrzygnięcie zastosował prawidłową podstawę prawną. Sąd Rejonowy odniósł się zarówno do żądania pozwu odpowiednio je korygując, jak też do zarzutów pozwanego, o czym niżej.

Nieskuteczny jest też zarzut zarzutu błędu w ustaleniach faktyczny (punkt 1. apelacji). Podkreślić należy, że ewentualne błędy w ustaleniach faktycznych nie tworzą odrębnej kategorii zarzutów apelacyjnych w postępowaniu cywilnym. Generalnie błędy takie są wynikiem naruszenia przepisów procedury, konkretnie zaś zasady swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) jak również przepisów o postępowaniu dowodowym (w szczególności art. 227 k.p.c.). Tymczasem w zarzucie sformułowanym w punkcie 1. apelacji nie wskazano z naruszeniami jakich przepisów prawa procesowego pozwany łączy postawiony zarzuty, co czyni ten zarzut formalnie nieprawidłowym.

Zarzut błędnych ustaleń może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, że wadliwe ustalenia będące konsekwencją błędnej oceny dowodów wynikają z naruszenia przez sąd orzekający uznanych reguł interpretacyjnych oraz braku logicznego wiązania faktów i niezrozumienia wynikających z nich treści. Skuteczne postawienie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych wymaga więc określenia, jakich to konkretnie uchybień dopuścił się sąd orzekający, naruszając tym samym zasady logicznego rozumowania bądź wskazania doświadczenia życiowego w toku wyprowadzania wniosków w oparciu o przeprowadzone dowody. Formułujący taki zarzut skarżący powinien, zatem określić jaki konkretnie dowód i z naruszeniem jakich dokładnie wskazanych kryteriów sąd ocenił niewłaściwie. Nie może to być natomiast zarzut wynikający z samego niezadowolenia strony z treści orzeczenia, przy jednoczesnym braku argumentacji jurydycznej.

Treść wywiedzionej przez pozwanego apelacji uzasadnia natomiast wniosek, że skarżący, pomimo sformułowania takiego zarzutu w petitum apelacji, jedynie nie aprobuje ich oceny prawnej. Tego rodzaju zastrzeżenia oceniane być jednak muszą przez pryzmat dyspozycji przepisów prawa materialnego, a dokonując tej oceny Sąd odwoławczy nie dostrzegł żadnych uchybień.

Sąd Rejonowy trafnie bowiem uznał w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe, że okres, za który powód dochodził wynagrodzenia z tytułu świadczonych na rzecz pozwanego usług na podstawie zawartej umowy w dniu 12 grudnia 2022 roku (k. 15) winien być wyznaczony, zgodnie z punktem 11 umowy, datą otrzymania przez powoda pisma zawierającego oświadczenia pozwanego o odstąpieniu od umowy (k. 58), co miało miejsce w dniu 27 grudnia 2022 roku (k. 59). Tym samym Sąd I instancji zweryfikował zawarty w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzut pozwanego, że okres świadczenia usług, za który powód odchodził proporcjonalnego wynagrodzenia, tj. od dnia zawarcia 13 grudnia 2022 roku do 27 grudnia 2022 roku wynosi 14, a nie 10 dni, jak wskazywał pozwany.

Sąd I instancji trafnie odniósł się także do drugiego z zarzutów podniesionych przez pozwanego w sprzeciwie, a mianowicie błędnego wyliczenia należności wskazując, że widniejąca w podsumowaniu oferty cena indywidualnej miesięcznej ceny pakietu wynosząca 170 zł netto (209,10 zł brutto), na potrzeby obliczenia należności za wskazany okres 14 dni świadczonych w tym zakresie usług, winna zostać podzielona przez 30 dni liczonych na podstawie art. 114 k.c. w zw. z art. 110 k.c. jako termin miesiąca. Stąd uwzględniając stanowisko pozwanego, Sąd zasadnie skorygował wyliczenia powoda w tym zakresie uznając, że należna kwota z tytuł 14 dni świadczenia pakietu winna wynieść 97,58 zł (209,10 zł : 30 dni x 14 dni) i zostać powiększona o jednorazową opłatę za aktywację w wysokości 61,50 zł brutto, co uzasadniało roszczenie w zakresie łącznej kwoty 159,08 złotych W związku z tym, że powództwo z tytułu roszczenia o wynagrodzenie było niższe, bo wskazane w wysokości 155,92 zł, Sąd Rejonowy zasadnie je uwzględnił w tym zakresie.

Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zasadność żądania powoda o zasądzenie od powyższej kwoty odsetek od transakcji handlowych na podstawie art. 7 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, weryfikując je w zakresie daty wymagalności tego roszczenia w oparciu o wskazaną w skorygowanej fakturze z dnia 26 stycznia 2023 roku datę płatności 5 lutego 2023 roku (k. 48), prawidłowo wskazując datę naliczania tych odsetek od dnia 6 lutego 2023 roku.

Sąd I instancji trafnie rozstrzygnął także o żądaniu powoda, co do rekompensaty z tytułu zryczałtowanych kosztów odzyskiwania należności prawidłowo uwzględniając je na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w wysokości 187,60 zł, jako równowartości kwoty 40 euro.

Wobec bezzasadności powyższych zarzutów i braku podstaw do wzruszenia wyroku z urzędu, Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego na podstawie art. 385 k.p.c.

Sąd Okręgowy o kosztach postępowania apelacyjnego orzekł kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy wyrażoną w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i uwzględniając wartość przedmiotu zaskarżenia w kwocie 344 zł, wobec czego zasądził od pozwanego, jako strony przegrywającej, na rzecz powoda kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, zgodnie z § 2 pkt 1 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 1935) wraz z odsetkami o których mowa w art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Iwona Godlewska

Z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pozwanemu.

Iwona Godlewska