Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 lipca 2017 roku Sąd Rejonowy w Kaliszu, w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. przeciwko Ł. R., Z. W. i W. R. o zapłatę, w pkt 1 zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 7 466,74 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot 4.856,95 złotych od dnia 6 lipca 2015 roku do dnia zapłaty; 2.302,29 złotych od dnia 31 lipca 2015 roku do dnia zapłaty oraz 307,50 złotych od dnia 17 października 2015 roku do dnia zapłaty, w pkt 2 zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 2.667,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.417,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz w pkt 3 nakazał pobrać od pozwanych solidarnie na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kaliszu kwotę 203,40 złotych tytułem zwrotu wydatków (wyrok – k. 205, tom II).

Apelację od powyższego orzeczenia złożyli pozwani - Ł. R., Z. W. i W. R., zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucili:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu odpowiedzialności finansowej pozwanych za odprowadzenie wody (nie ścieków) do szamba, a stamtąd poprzez odpływ do rzeki P.;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że licznik zdemontowany u pozwanych był tym samym licznikiem, który został poddany badaniu oraz że był licznikiem wolnym od wad, a nadto, iż po jego zdjęciu nie było ingerencji osób trzecich w jego mechanizm;

3.  naruszenie przepisów postępowania cywilnego poprzez oddalenie wniosku dowodowego pozwanych o przesłuchanie świadka K. B. na okoliczności wskazane we wniosku z dnia 10 stycznia 2016 roku, w tym zdolności gruntu do absorpcji wody, stanu instalacji wodno – kanalizacyjnej jako wniosku spóźnionego;

4.  naruszenie przepisów postępowania cywilnego poprzez oddalenie wniosku dowodowego pozwanych o przeprowadzenie przez Sąd I instancji dowodu z oględzin instalacji wodno – kanalizacyjnej na okoliczność naocznego stwierdzenia stanu instalacji przez Sąd.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wnieśli o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz obciążenie powoda kosztami procesu, w tym zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

2.  ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa ponad kwotę 1.473,06 złotych i stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu;

3.  ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu w Kaliszu do ponownego rozpoznania;

4.  zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych (apelacja – k. 228 – 233, tom II).

W odpowiedzi na apelację pozwanych powódka wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od pozwanych solidarnie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na apelację – k. 255 – 256, tom II).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych jest niezasadna.

Odnosząc się kolejno do poszczególnych zarzutów apelacji w pierwszej kolejności wskazać należy, iż nie ma racji skarżący, gdy czyni Sądowi Rejonowemu zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na błędnym przyjęciu odpowiedzialności finansowej pozwanych za odprowadzenie wody (nie ścieków) do szamba, a stamtąd poprzez odpływ do rzeki P..

W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego na gruncie art. 233 § 1 k.p.c. przyjmuje się, iż wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza uwzględnienie i rozważenie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (por. wyrok SN z dnia 26 czerwca 2003 roku, V CKN 417/01, LEX nr 157326).

Sąd ma zatem obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów nie będzie zachowana, jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (por. wyrok SN z dnia 9 grudnia 2009 roku, IV CSK 290/09, LEX nr 560607).

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji nie naruszył dyspozycji przepisu art. 233 § 1 k.p.c., a ze zgromadzonego materiału dowodowego wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym.

Z niewadliwych i niekwestionowanych przez skarżącą ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że powódka wykonywała ciążące na niej obowiązki wynikające z zawartej pomiędzy stronami umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków od nieruchomości położonej przy ul. (...) w K., a polegające na dostarczaniu wody i odprowadzaniu ścieków. Z przestawionych przez powódkę faktur VAT nr (...) wynika, że w okresie od 29 maja 2015 roku do dnia 19 czerwca 2015 roku zużycie wody wynosiło 491 m ³. W fakturze VAT Nr (...) wskazano, że w okresie od dnia 19 czerwca 2015 roku do dnia 13 lipca 2015 roku zużycie wyniosło 237,20 m ³. Ponadto ze świadectwa przeprowadzonej ekspertyzy oraz z opinii biegłego sądowego Adama Nowaka wynika, że wodomierz pozwanych był sprawny, a zużycie wody w ilości 737,2 m ³ w spornym okresie było prawidłowo pomierzone. Zarówno z zeznań świadka P. K. jak i z treści opinii biegłego sądowego w sposób jednoznaczny wynikało, że wodomierz nie może obracać się bez zużycia wody, ponieważ ustroje pomiarowe wodomierzy nie mają osobnego zasilania, porusza je tylko i wyłącznie przepływająca przez nie woda, która poprzez sprzęgło mechaniczne bądź magnetyczne przenosi je na liczydło. Skoro zatem powódka wykazała załączonymi do akt sprawy dowodami, że wykonała obowiązki wynikające z umowy, to pozwani winni byli dokonać zapłaty należności wynikających z faktur, czego nie uczynili. Nie wykazali oni w sposób nie budzący wątpliwości, że w okresie od dnia 29 maja 2015 roku do dnia 13 lipca 2015 roku powódka nie sprzedała im wody w ilości wynikającej ze spornych faktur VAT. Trafnie Sąd Rejonowy obarczył odpowiedzialnością finansową pozwanych za pobranie wody w ilości wskazanej przez wodomierz główny znajdujący się w kamienicy przy ul. (...) w K..

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W praktyce sądowej oraz doktrynie prawniczej wskazuje się, że fakty prawotwórcze musi udowodnić strona, która na ich podstawie twierdzi o istnieniu praw czy obowiązków, a fakty prawo tamujące czy prawo niweczące musi udowodnić strona, która z nich wywodzi swoje twierdzenie o nieistnieniu praw czy obowiązków. Zwykle ciężar dowodu faktów prawotwórczych spoczywa na powodzie, a pozostałych na pozwanym (tak wyrok SN z 16 kwietnia 1980 roku, I PR 15/80, Legalis). Podkreślenia wymaga również, że warunkiem zastosowania przez sąd reguły ciężaru dowodu jest stwierdzenie, czy udowodniono fakty, z których strona wywodzi skutki prawne. Strona, która kwestionuje istnienie faktu prawnego może posłużyć się dowodem przeciwnym (zarówno wówczas, gdy fakt prawny został udowodniony, jak i wtedy, gdy przepisy pozwalają go przyjąć bez dowodu). Ponieważ nie spoczywa na niej ciężar dowodu, nie musi ona dowodzić przeciwieństwa faktu prawnego (por. E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 6, Warszawa 2014).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy, stwierdzić trzeba, że w sytuacji, gdy powódka powołała się na wiarygodne dowody na to, iż dostarczyła wodę w ilości wskazanej przez wodomierz główny na rzecz pozwanych, to ciężar dowiedzenia, że zdarzenie to nie nastąpiło spoczywa na pozwanych, w tym znaczeniu, iż aby obalić to twierdzenie powinni oni przedstawić dowód, który przynajmniej poddałby twierdzenie to pod wątpliwość, co jednak w rozpoznawanej sprawie nie miało miejsca. Biegły sądowy Adam Nowak w swojej opinii wskazał, iż podczas przeprowadzania wizji nieruchomości pozwanych z uwagi na znaczny upływ czasu od momentu w którym wodomierz odnotował zużycie 737,2 m ³ wody nie było możliwe stwierdzenie czy budynek, a zwłaszcza piwnica była zalana wodą. Wobec niewykazania przez pozwanych, że w wyniku awarii woda nie weszła do kanalizacji prawidłowo Sąd Rejonowy uznał, iż w niniejszej sprawie ma zastosowanie art. 27 ust. 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2017 roku, poz. 328). Zgodnie z treścią wskazanego przepisu rozliczenie za dostarczoną wodę odbywa się na podstawie wskazania wodomierza głównego, a ilość odprowadzanych ścieków ustala się na podstawie umowy, jako równą ilości wody pobranej, gdyż pozwani nie posiadali urządzenia pomiarowego do odprowadzania ścieków. W przypadku bowiem braku ściekomierza na podstawie art. 27 ust. 4 i 5 powyżej wskazanej ustawy rozliczenie za dostarczaną wodę odbywa się na podstawie wskazania wodomierza głównego, a ilość odprowadzonych ścieków ustala się na podstawie umowy jako równą ilości wody pobranej wobec braku miernika do obliczania odprowadzonych ścieków.

Zauważyć należy, iż zgodnie z umową łączącą strony, pozwani obowiązani byli do uiszczania opłat za odprowadzenie ścieków w ilości odpowiadającej ilości dostarczonej wody. Potwierdzają ten obowiązek (jak i fakt wcześniejszego wywiązywania się z niego przez pozwanych) złożone przez samych pozwanych i niekwestionowane w żadnym zakresie faktury wystawiana przez powoda w okresach poprzedzających okres objęty sporem w niniejszej sprawie.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że licznik zdemontowany u pozwanych był tym samym licznikiem, który został poddany badaniu oraz że był licznikiem wolnym od wad, a nadto, iż po jego zdjęciu nie było ingerencji osób trzecich w jego mechanizm.

Tożsamość licznika wynika wprost z dokumentów potwierdzających jego numer seryjny tj. protokołu jego demontażu oraz wyniku przeprowadzonych przez uprawniony do tego organ jego badań. W razie zaś stwierdzenia jakichkolwiek uszkodzeń czy ingerencji w stan licznika, organ ten – o ile wprost nie odmówiłby przeprowadzenia tych badań – byłby zobowiązany do uczynienia wzmianki o nich w protokole wyniku badań, z którego jednak żadne takie okoliczności nie wynikają.

Co więcej, Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, iż pozwani zobligowani treścią art. 6 k.c. winni byli wykazać powyższe okoliczności, bowiem z tych faktów wywodzili skutki prawne. Pozwani zatem winni byli złożyć wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego w celu dokonania ponownej ekspertyzy wodomierza na okoliczności jego pochodzenia, wad i ingerencji osób trzecich w jego ustrój. Obowiązkowi temu jednakże nie sprostali.

Bezprzedmiotowy jest zarzut naruszenia przepisów postępowania cywilnego poprzez oddalenie wniosku dowodowego pozwanych o przeprowadzenie przez Sąd I instancji dowodu z oględzin instalacji wodno – kanalizacyjnej na okoliczność naocznego stwierdzenia stanu instalacji przez Sąd.

Sąd Okręgowy podziela ocenę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy, w której sąd meriti wskazał co legło u podstaw oddalenia wniosku pozwanych o przeprowadzenie dowodu z oględzin instalacji wodno – kanalizacyjnej, albowiem w kamienicy stara instalacja wodociągowa została już odcięta, posadzka w piwnicy obniżona o około 80 cm poniżej poziomu pierwotnego, a urządzenia odbiorcze w poszczególnych lokalach zdemontowane.

Niezasadny jest również podniesiony przez skarżących zarzut naruszenia przepisów postępowania cywilnego poprzez oddalenie wniosku dowodowego pozwanych o przesłuchanie świadka K. B. na okoliczności wskazane we wniosku z dnia 10 stycznia 2016 roku, w tym zdolności gruntu do absorpcji wody, stanu instalacji wodno – kanalizacyjnej jako wniosku spóźnionego.

Prawidłowo Sąd I instancji na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. pominął jako spóźniony wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań K. B. na okoliczność od kiedy wykonuje prace w kamienicy, stanu piwnicy w momencie rozpoczęcia prac porządkowych, przygotowawczych, rodzaju wykonywanych prac w piwnicy, rodzaju podłoża, jego zdolności do absorpcji wody, stanu instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej w kamienicy położonej w K. przy ul. (...), szczelności tej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz możliwości odprowadzenia tej wody istniejącą kanalizacją do rzeki P.. Wskazać należy, iż pozwani wraz z odpisem nakazu zapłaty oraz odpisem pozwu otrzymali stosowne pouczenie o prawie do wniesienia sprzeciwu oraz obowiązku wskazania w sprzeciwie zarzutów, okoliczności faktycznych i dowodów, gdyż spóźnione twierdzenia i dowody sąd pominie, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Pozwani w żaden sposób nie uprawdopodobnili powyższych okoliczności umożliwiających uwzględnienie spóźnionego wniosku dowodowego. Nie bez znaczenia, jest także okoliczność, iż pozwani korzystali z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty. Ponadto mając na uwadze treść znajdujących się w aktach sprawy pism stanowiących prowadzoną korespondencję pomiędzy stronami przed dniem wytoczenia powództwa pozwani mieli możliwość odpowiedniego przygotowania sprzeciwu także pod kątem dowodowym.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł nadto żadnych uchybień kwestionowanego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd II instancji orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 105 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 900,00 złotych, która stanowi wynagrodzenie pełnomocnika powódki będącego radcą prawnym. Wynagrodzenie to zostało ustalone na podstawie § 2 ust. 4 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, poz. 265).

Mariola Szczepańska Bartosz Kaźmierak Piotr Chańko