Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 września 2017 roku Sąd Rejonowy w Płocku zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 1.058,41 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 lipca 2015 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 430,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe orzeczenie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach: W dniu 29.05.2015r., w wyniku kolizji drogowej, doszło do uszkodzenia pojazdu marki M. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiącego współwłasność M. M. i D. S.. Sprawca kolizji w chwili zdarzenia posiadał umowę ubezpieczenia z tytułu odpowiedzialności cywilnej zawartą z pozwanym. Pozwany w dniu 29.05.2015r. otrzymał zgłoszenie przedmiotowej szkody. Przedstawiciel pozwanego, po dokonaniu oględzin uszkodzonego pojazdu, sporządził w dniu 02.06.2015r. kosztorys naprawy na kwotę 10.528,69 zł brutto, przyjmując stawkę za roboczogodzinę w wysokości 70,00 zł netto. W dniu 29.05.2015r. poszkodowani zlecili naprawę uszkodzonego pojazdu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P.. Zgodnie z umową o wykonanie naprawy, (...) Sp. z o.o. w P. zobowiązała się do dokonania wymiany uszkodzonych części w pojeździe oraz naprawy mechaniczno-blacharsko-lakierniczej w zakresie obejmującym wszystkie uszkodzenia pojazdu wynikłe na skutek wypadku, za wynagrodzeniem wynikającym z faktury VAT, wystawionej w oparciu o kalkulację A. lub E. lub (...), z uwzględnieniem stawek w kwotach 165,00 zł netto za roboczogodzinę prac blacharskich i mechanicznych oraz 175,00 zł netto za roboczogodzinę prac lakierniczych. W decyzji z 17.06.2015r. pozwany przyznał poszkodowanym odszkodowanie w kwocie 10.528,69 zł, zgodnie z kosztorysem z 02.06.2015r. Niezbędny i ekonomicznie uzasadniony koszt przywrócenia do stanu poprzedniego pojazdu marki M. (...) nr rej. (...) w związku ze szkodą z dnia29.05.2015r., przy zastosowaniu do naprawy części oryginalnych producenta pojazdu, z uwzględnieniem potrącenia z ceny błotnika przedniego kwoty 361,38 zł netto (50% wartości) z tytułu wcześniejszej nie technologicznej naprawy tego elementu oraz przy zastosowaniu stawek w wysokości 165,00 zł netto za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i 175,00 zł netto za roboczogodzinę prac lakierniczych, wyniósł 20.560,61 zł brutto. Stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych stosowane w 2015 roku przez autoryzowane warsztaty naprawcze z terenu P. wynosiły od 110,00 do 199,00 zł netto za roboczogodzinę dla prac mechanicznych, od 110,00 do 165,00 zł netto za roboczogodzinę dla prac blacharskich i od 110,00 do 175,00 zł netto za roboczogodzinę dla prac lakierniczych. Stawki roboczogodzinowe stosowane we wskazanym wyżej okresie czasu przez warsztaty naprawcze z terenu P. nie posiadające autoryzacji producenta, o zbliżonym do (...) standardzie wykonywanych usług i kategorii warsztatu blacharsko-lakierniczego były nieco niższe od stawek (...) i wynosiły od 80,00 do 105,00 zł netto za roboczogodzinę dla prac mechanicznych, od 85,00 do 145,00 zł netto za roboczogodzinę dla prac blacharskich i od 90,00 do 155,00 zł netto za roboczogodzinę dla prac lakierniczych. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. (obecnie (...) Sp. z o.o. w P.), jako podmiot odrębny od autoryzowanych przez producentów pojazdów V., F., M. i S. spółek (...) i (...), nie posiada autoryzacji producentów pojazdów wymienionych marek, wykonuje jednak naprawy blacharsko-lakiernicze na zlecenie spółek (...) i (...) i mieści się pod tym samym adresem lokalizacji, stosując stawki 165 zł netto za prace blacharsko- mechaniczne i 175 zł netto za prace lakiernicze. Uwzględniając spełnianie wymagań autoryzacji producenta marki V. i innych, dotyczących m.in. stosowania się do technologii producenta, posiadania zalecanego przez danego producenta oprzyrządowania, spełniania wymogów kadrowych i technicznych przez podmiot (...) Sp. z o.o., przy udzielonej przez producenta autoryzacji na wykonywane naprawy w tym podmiocie, nie wyłączając przy tym zlecanych podmiotowi wydzielonemu jedynie w formie prawne, tj. (...) Sp. z o.o. w P., naprawy pojazdów wykonywane przez (...) Sp. z o.o. w P. należy traktować na równi z naprawami pojazdów wykonywanymi tak, jak w autoryzowanych warsztatach naprawczych danego producenta. Stawki za robociznę na poziomie 165,00 zł netto dla prac blacharsko- mechanicznych i 175,00 zł-netto dla prac lakierniczych stosowane były w 2015 roku na lokalnym rynku również przez (...) Sp. z o.o. w P. - autoryzowany serwis (...), C., O. i N.. W odniesieniu do innych podmiotów świadczących usługi napraw blacharsko-lakierniczych na lokalnym rynku, stawki 165/175 zł netto stosowane przez wymienione wyżej warsztaty są jednymi z najwyższych, nie są jednak stawkami rażąco wygórowanymi, co dotyczy również terenu województwa (...). Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dokumenty prywatne, oraz w oparciu o dowód z opinii biegłego Zbigniewa Kulińskiego. Sąd Rejonowy w oparciu o tą opinię wskazał, iż niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu poszkodowanych, przy zastosowaniu stawek 165/175 zł netto odpowiadały kosztom naliczonym w kalkulacji i fakturze VAT warsztatu. Sąd Rejonowy wskazał również, iż zgodnie z opinią biegłego wyposażenie i jakość usług naprawczych świadczonych przez (...) Sp. z o.o. w P. oraz fakt bliskiego powiązania organizacyjnego z autoryzowanymi serwisami z grupy (...) w P., pozwala uznać, że usługi blacharsko-lakiernicze zrealizowane w tym warsztacie powinny być traktowane tak, jak wykonane w serwisie autoryzowanym. W odniesieniu do stosowanych przez omawiany warsztat stawek w wysokości 165/175 zł netto za roboczogodzinę biegły wskazał, że stawki te miały charakter rzeczywisty i odpowiadały najwyższym stawkom, jakie występowały na lokalnym terenie, ale nie mogą być uznane za rażąco wygórowane, w szczególności przy uwzględnieniu wysokiego standardu realizowanych przez (...) Sp. z o.o. w P. usług. Wobec powyższego Sąd Rejonowy wydał swoje rozstrzygnięcia jak w zaskarżonym wyroku w oparciu o przepisy art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 415 k.c. i w zw. z art. 822 § 1 k.c. zaznaczając, iż wysokość odszkodowania w przedmiotowej sprawie winna obejmować niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. W przypadku faktycznego dokonania naprawy przez wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy, powód ma prawo domagać się refundacji faktycznie poniesionych kosztów naprawy, a obowiązkiem zakładu ubezpieczeń jest zwrot wszelkich celowych, ekonomicznie uzasadnionych wydatków, poniesionych w celu przywrócenia stanu poprzedniego. Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy Sąd Rejonowy wskazał, że powód domagał się zwrotu faktycznie poniesionych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu i przedstawił na tę okoliczność dowód w postaci faktury VAT, wystawionej przez warsztat wykonujący tego typu naprawy, funkcjonujący w miejscu zamieszkania poszkodowanych, a więc na terenie zaliczanym do rynku lokalnego. Wynikający z faktury i załączonej do niej specjalistycznej kalkulacji łączny zakres i koszt naprawy pojazdu został zweryfikowany przez biegłego w sporządzonej opinii i w oparciu o ten dowód Sąd Rejonowy uznał że przy zastosowaniu stawek w wysokości 165 zł netto za roboczogodzinę prac mechaniczno-blacharskich i 175 zł netto za roboczogodzinę prac lakierniczych, technologicznie niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy w przypadku pojazdu marki M. (...) nr rej. (...) wynosiły 20.560,61 zł brutto. W tej sytuacji Sąd uznał, że poniesione przez powoda koszty naprawy pojazdu, w zakresie przyjętych w umowie z warsztatem stawek wynagrodzenia za prace mechaniczno-blacharsko-lakiernicze, mieściły się w pojęciu niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy, za które odpowiedzialność ponosić powinien ubezpieczyciel w ramach odpowiedzialności cywilnej bezpośredniego sprawcy szkody komunikacyjnej. Stąd Sąd Rejonowy zasądził więc od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.058,45 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy niezbędnymi i ekonomicznie uzasadnionymi kosztami naprawy w kwocie 20.560,61 zł, a dotychczas wypłaconym przez pozwanego odszkodowaniem w kwocie 19.502,16 zł. Jako podstawę uwzględnia odsetek ustawowych od powyższej kwoty Sąd Rejonowy wskazał art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.), W przedmiocie kosztów procesu Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z zasadą wynikającą z art. 98 §1 k.p.c., obciążając nimi w całości pozwanego jako stronę przegrywającą.

Od powyższego wyroku apelację wniósł pozwany zaskarżając go w całości zarzucając mu naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233§ 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na dokonaniu fragmentarycznej i wybiórczej a nie wszechstronnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego i dokonanie ustaleń sprzecznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym; przepisów prawa materialnego tj. art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. oraz art. 415 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, iż w normalnym związku przyczynowym ze szkodą pozostaje koszt naprawy uszkodzonego pojazdu ustalony w oparciu o stawkę za roboczogodzinę przedstawioną przez powoda. Wobec czego skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz odpowiednie rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za obie instancje. Na poparcie swoich twierdzeń apelujący powołał się na inne rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego w Łodzi XIII Ga 1048/15 i XIII Ga 183/16.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Zdaniem Sądu Okręgowego należy podzielić w pełni ustalenia stanu faktycznego dokonane przez Sąd Rejonowy i przyjąć jako swoje. Podniesiony w apelacji zarzut naruszenia prawa procesowego w postaci przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów nie znajduje żądnego uzasadnienia. Albowiem zgodnie ze swobodną zasadą oceny dowodów Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Powołany przepis stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. W niektórych przypadkach ustawodawca „narzuca” określoną moc dowodową danego środka (np. art. 11, 246, 247 k.p.c.). Przyjmuje się, że moc dowodowa oznacza siłę przekonania o istnieniu lub nieistnieniu weryfikowanego w postępowaniu dowodowym faktu, uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych. Z kolei wiarygodność danego dowodu wynika z jego indywidualnych cech i obiektywnych okoliczności, za względu na które zasługuje on w ocenie sądu na wiarę lub nie (zob. J. Klich-Rump, Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, Warszawa 1977, s. 132 i n.). Przy czym swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Z tych względów przyjmuje się, że jej granice wyznaczane są przez kryteria: logiczne, ustawowe i ideologiczne (zob. wyr. SN z 12.2.2004 r., II UK 236/03, Legalis). Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Czynnik ustawowy ogranicza sąd w możliwości dokonania oceny jedynie tych dowodów, które zostały prawidłowo przeprowadzone, według reguł określonych przez ustawodawcę, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (post. SN z 11.7.2002 r., IV CKN 1218/00, Legalis; wyrok SN z 9.3.2005 r., III CK 271/04, Legalis). Oznacza to, że przy ocenie mocy i wiarygodności dowodów sąd bierze pod rozwagę nie tylko "materiał dowodowy", ale także wyjaśnienia informacyjne stron, oświadczenia, zarzuty przez nie zgłaszane, zachowanie się stron podczas procesu przejawiające się np. w odmowie lub utrudnieniach w przeprowadzeniu dowodów, itp. (wyr. SN z 24.3.1999 r., I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, Nr 10, poz. 382).

W kontekście przedstawionych rozważań, Sąd Okręgowy uznał za prawidłowe ustalenie przez Sąd I instancji, ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu objętego pozwem w skutek kolizji w nim opisanej. Otóż ocena i ustalenie tychże kosztów została dokonana przez Sąd Rejonowy prawidłowo zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa materialnego art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. W ocenie Sądu Okręgowego ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny odpowiada zgromadzonemu w sprawie materiałowi dowodowemu. Otóż pozwany nie zgadzał się z przyjętym przez Sąd Rejonowy ustaleniem, że zastosowane przez warsztat naprawczy stawki roboczogodzin za prace mechaniczno-blacharskie w kwocie 165,00 zł netto i w kwocie 175,00 zł netto za prace lakiernicze, były adekwatne do jakości usług. Pozwany argumentował, iż warsztat prowadzony przez (...) Sp. o.o. w P., wykonujący naprawę w niniejszej sprawie, nie posiadał autoryzacji Przy czym pozwany zdaje się nie zauważać, iż w przedmiotowej sprawie w istocie znacznie ma nie to czy warsztat naprawczy miała autoryzację czy nie a to czy stawka zastosowana przez ten warsztat odpowiadała jakości jego usługi i nie była wygórowana nadmiernie. Tak więc w celu ustalenia wysokości stosowanych w 2015 roku przez warsztaty z lokalnego rynku stawek roboczogodzin prac mechaniczno-blacharskich i lakierniczych oraz oszacowania uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu, Sąd na wniosek strony pozwanej dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego Zbigniewa Kulińskiego z zakresu techniki samochodowej, wyceny wartości oraz kosztów i jakości napraw pojazdów samochodowych. Sporządzoną w toku postępowania opinię Sąd Rejonowy a również i Sąd Odwoławczy ocenił jako rzetelną i wiarygodną. W opinii tej biegły w sposób jasny i precyzyjny przedstawił analizę wysokości stawek stosowanych przez działające na terenie P. i okolic warsztaty samochodowe, z uwzględnieniem kwestii posiadania autoryzacji producenta naprawianych pojazdów. Biegły załączył do opinii uzyskane informacje z poszczególnych warsztatów i opracował tabelę, określającą zarówno stawki minimalne i maksymalne, jak również pomocniczo podał stawkę średnią arytmetyczną dla ustalonego przedziału stawek. Idąc dalej na polecenie Sądu biegły oszacował niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu poszkodowanych, które przy zastosowaniu stawek 165/175 zł netto odpowiadały kosztom naliczonym w kalkulacji i fakturze VAT warsztatu. W toku ustnego wysłuchania na rozprawie biegły odniósł się do zastrzeżeń pozwanego skutecznie je odpierając i wskazując, że wyposażenie i jakość usług naprawczych świadczonych przez (...) Sp. z o.o. w P. oraz fakt bliskiego powiązania organizacyjnego z autoryzowanymi serwisami z grupy (...) w P., pozwala uznać, że usługi blacharsko-lakiernicze zrealizowane w tym warsztacie powinny być traktowane tak, jak wykonane w serwisie autoryzowanym. W odniesieniu do stosowanych przez omawiany warsztat stawek w wysokości 165/175 zł netto za roboczogodzinę biegły wskazał, że stawki te miały charakter rzeczywisty i odpowiadały najwyższym stawkom, jakie występowały na lokalnym terenie, i nie mogą być uznane za rażąco wygórowane, w szczególności przy uwzględnieniu wysokiego standardu realizowanych przez (...) Sp. z o.o. w P. usług. Zatem słuszne i logiczne zdaje się rozumowanie Sądu I instancji, poparte rzetelną opinią biegłego (ostatecznie nie kwestionowaną przez pozwanego, który nie stawił się nawet na rozprawę wyznaczoną celem ustnego uzupełniającego wysłuchania biegłego, nie przedstawił dowodów przeciwnych kontra tej opinii), że skoro w ocenie eksperta posiadającego wiedze specjalistyczną -biegłego, z uwagi na wyróżniające warsztat prowadzony przez (...) Sp. z o.o. w P. warunki naprawy i jej jakość, że stosowane przez ten warsztat stawki robocizny znajdowały rynkowe uzasadnienie, i nie mogą być uznane za zawyżone. Co więcej rację ma Sąd I instancji wskazując, na uprawnienie poszkodowanego do wyboru przez poszkodowanego warsztatu samochodowego mającego dokonać naprawy, co skutkuje koniecznością ustalenia kosztów naprawy według cen stosowanych właśnie przez ten warsztat naprawczy w związku z naprawą indywidualnie oznaczonego pojazdu mechanicznego. Zwłaszcza, że ceny tego warsztatu jak ocenił biegły nie odbiegały w sposób rażący od cen warsztatów świadczących usługi o standardzie i jakości zakładu (...) Sp. z o.o. w P.. Wskazać tu jeszcze trzeba, iż powód w sprawie wykazał, że z uwagi na stan wyposażenie, wymagania kadrowe i techniczne oraz bliskie powiązanie warsztatu (...) Sp. z o.o. w P. z autoryzowanymi przez producentów marek V., M. (...), H. i S. podmiotami z grupy (...), naprawy samochodów realizowane przez (...) Sp. z o.o. w P. spełniały kryteria tego typu usług, realizowanych przez autoryzowane serwisy naprawcze, oraz, że na tym rynku lokalnym są także inne konkurencyjne warsztaty, stosujące również stawkę 165/175 zł netto, a co za tym idzie, że brak uzasadnionych podstaw dla zakwestionowania rynkowego charakteru tych stawek. Natomiast pozwany, który negował takie ustalenia płynące ze zgromadzonego materiału dowodowego, nie obalił tych wniosków i nie dostarczył dowodów przeciwnych, które prowadziłyby do uznania, że stawki zastosowane przez zakład naprawczy były nieadekwatne do usługi i znacznie zawyżone. A które to okoliczności pozwany winien wykazać w oparciu o treść art. 232 k.p.c. czemu nie podołał, i czego nawet nie usiłował osiągnąć. W takich okolicznościach Sąd Rejonowy prawidłowo w oparciu o przepisy art. 361 § 1 i 2 k.c. i 822 § 1 k.c. uznał wobec bezsporności faktu powstania szkody po stronie powoda (następcy prawnego poszkodowanych właścicieli pojazdu) oraz istnienia przesłanek odpowiedzialności cywilnej pozwanego, iż stronę pozwaną obciąża obowiązek poniesienia niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy pojazdów, ustalonych według cen występujących na lokalnym rynku.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Pozwany przegrał sprawę w całości, w związku z czym powinien zwrócić stronie przeciwnej poniesione przez niego koszty procesu. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 135 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego udzielonego przed Sądem II instancji liczonego według obowiązującego w chwili złożenia apelacji rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804; zm.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1667.) par 2.2 i § 10 .1.1.

Mariola Szczepańska Beata Matysik Magdalena Rychter-Raj