Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 października 2018 r. – w sprawie z powództwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę kwoty 5.279,81 zł – Sąd Rejonowy w Kaliszu oddalił powództwo (punkt 1. wyroku) oraz zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanego ubezpieczyciela kwotę 2.452,08 zł tytułem zwrotu kosztów postepowania (punkt 2. wyroku).

Sąd Rejonowy ustalił, iż w dniu 14 kwietnia 2017 r. miało miejsce zdarzenie drogowe,
w wyniku którego uległ uszkodzeniu samochód marki M. (...) o nr rejestracyjnym
(...) będący własnością Z. M.; ostatnio wskazany poszkodowany
w stosunku do pozwanego był uprawniony z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany ubezpieczyciel – po dokonaniu oceny zakresu uszkodzeń wskazanego pojazdu - przyznał Z. M. odszkodowanie w kwocie 3.039,58 zł.
Sąd I instancji podniósł także iż na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 30 maja
2017 r. Z. M. przeniósł na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. roszczenia jakie przysługiwały mu przeciwko stronie pozwanej w związku
ze zdarzeniem szkodzącym z dnia 14 kwietnia 2017 r. Ponieważ wypłacona przez stronę pozwaną kwota odszkodowania – zdaniem (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. – okazała się być nieadekwatną do rzeczywistych kosztów likwidacji uszkodzeń samochodu marki M. (...), powód zlecił sporządzenie ekspertyzy ustalającej wysokość należności koniecznej do wydatkowania w celu naprawy uszkodzeń auta Z. M. - określony w tej opinii koszt likwidacji nieprawidłowości auta opiewał
na kwotę 8.169,39 zł. Pismem z dnia 31 maja 2017 r. powód zawiadomił (...) Spółka Akcyjna w W. o przelewie wierzytelności i wezwał go do zapłaty kwoty 5.279,81 zł stanowiącej różnicę pomiędzy ustaloną w ekspertyzie i sporządzonej na zlecenie powoda wysokością kosztów naprawy uszkodzeń auta Z. M. (kwota 8.169,39 zł) a odszkodowaniem już wypłaconym przez pozwanego ubezpieczyciela (kwota 3.039,58 zł) powiększoną o koszty wydatkowane przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. na sporządzenie ekspertyzy (kwota 150,00 zł), wyznaczając 3. dniowy termin na uczynienie zadość tej powinności – (...) Spółka Akcyjna w W. nie uiściło żądanej należności.

Sąd I instancji – opierając się w szczególności na opinii biegłego – uznał roszczenie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. za całkowicie niezasadne, wskazując jednocześnie iż w toku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił kwotę 3.039,58 zł tytułem odszkodowania mającego pokryć koszty naprawy samochodu a nadto - na podstawie decyzji z dnia 23 czerwca 2017 r. - dodatkowo
kwotę 4.124,66 zł; łącznie zatem dokonano wypłaty 7.164,24 zł. Sąd Rejonowy w oparciu
o zeznania poszkodowanego Z. M. oraz treść opinii biegłego Antoniego Kolańczyka, stwierdził iż w procesie naprawczym samochodu marki M. (...) użyte zostały części oryginalne z rynku wtórego (a więc używane), co uzasadnia przyjęcie
– w ślad za opinią biegłego – kosztów naprawy uszkodzeń samochodu, ustalonych
przez biegłego z zastosowaniem w procesie naprawczym oryginalnych części zamiennych
z rynku wtórnego na kwotę 4.732,54 zł, na poziomie ostatnio wskazanej wartości.

Zważywszy tę okoliczność wypłacone przez pozwanego ubezpieczyciela odszkodowanie przekroczyło wysokość uszczerbku Z. M., żądanie A. Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością w L., jako niezasadne, podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł na podstawie przepisu art. 98 kpc
przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik sprawy.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego – w części, tj. w zakresie w jakim Sąd I instancji oddalił powództwo co do kwoty 4 124, 66 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie
od dnia 9 maja 2017 r. do dnia zapłaty tj. 26 czerwca 2017 r. (punkt 1. wyroku) oraz w całości w odniesieniu do kosztów postępowania (punkt 2. wyroku) – zostało zaskarżone przez powoda (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L.. Powód zarzucił
Sądowi I instancji:

1.  naruszenie przepisu prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie:

a.)  art. 203 kpc w zw. z art. 355 § 1 kpc poprzez jego niezastosowanie i całkowicie pominięcie faktu, że w piśmie z dnia 8 września 2017 r. powód złożył oświadczenie
o cofnięciu pozwu wraz z zrzeczeniem się roszczenia co do kwoty 4.124,66 zł,
co w realiach niniejszej sprawy winno skutkować umorzeniem postępowania
w tym zakresie;

b.)  art. 328 § 2 kpc poprzez sporządzenie uzasadnienia orzeczenie z pominięciem faktu - cofnięcia pozwu i zrzeczenia się roszczenia co do kwoty 4.124, 66 zł;

c.)  art. 98 § 1 kpc poprzez błędne zastosowanie w niniejszej sprawie i przyjęcie, że pozwany jest zobowiązany do zwrotu powodowi kosztów procesu, jako strona przegrywająca, podczas gdy w niniejszej sprawie powód wygrał proces w 78%;

d.)  art. 100 kpc poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że pozwany jest zobowiązany do zwrotu powodowi kosztów procesu, jako strona przegrywająca, podczas
gdy w niniejszej sprawie powód wygrał proces w 78% co uzasadnia stosunkowe rozdzielenie kosztów.

Wskazując na powyższe zarzuty (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
w L. domagał się:

1.  zmiany zaskarżonego wyroku w pkt. I poprzez umorzenie postępowania w zakresie
kwoty 4.124,66 zł;

2.  zmiany zaskarżonego wyroku w pkt. I poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 4.124, 66 zł od dnia 9 maja 2017 r
do dnia zapłaty tj. 26 czerwca 2017 r.;

3.  zmiany zaskarżonego wyroku w pkt. II sentencji zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za pierwszą instancję stosownie do norm prawem przepisanych;

4.  zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania przed sądem drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

W odpowiedzi na apelację (...) Spółka Akcyjna w W. przychyliło się do stanowiska strony powodowej co do konieczności umorzenia postępowania w wyniku cofnięcia pozwu w części a także konieczności innego rozstrzygnięcia o kosztach, wnosząc o nieobciążanie go kosztami postępowania w II instancji albowiem rozstrzygnięcie w tym zakresie wynika z błędu Sądu nie zaś ze stanowiska pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja strony powodowej w zdecydowanym jej zakresie zasługiwała na uwzględnienie,
co – w oparciu o przepis art. 386 § 1 kpc – skutkowało zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Na uwzględnienie zasługiwał zarzut (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. naruszenia przez Sąd I instancji – poprzez ich niezastosowanie – przepisów
art. 203 kpc oraz art. 355 kpc. Sąd Rejonowy, oddalając w całości żądanie strony powodowej, całkowicie pominął - dokonany w piśmie procesowym (opatrzonym datą 8 września 2017 r.
a nadanym do Sądu I instancji w dniu 11 września 2017 r.) pełnomocnika (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. - fakt cofnięcia pozwu w zakresie
kwoty 4.124,66 zł wraz ze zrzeczeniem się w tym zakresie roszczenia. Skuteczność czynności procesowej powoda – zważywszy fakt, iż nie pozostawała ona w sprzeczności z prawem, zasadami współżycia społecznego ani też nie zmierzała do obejścia prawa (art. 203 § 4 kpc) , także wobec faktu że to powód jest dysponentem procesu a co za tym idzie jego czynności dyspozycyjne muszą mieć pierwszeństwo przed innymi przyczynami zakończenia postępowania – uzasadniała umorzenie postepowania co do kwoty 4.124,66 zł w oparciu
o przepis art. 355 kpc.

Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, Sąd I instancji uznał za właściwą – odpowiadającą kosztom likwidacji uszkodzeń samochodu marki M. (...) jakie powstały w wyniku udziału tego pojazdu w zdarzeniu szkodzącym z dnia 14 kwietnia 2017 r. – kwotę odszkodowania na poziomie 4.732,54 zł; takie ustalenie Sądu Rejonowego ostatecznie – wskutek braku złożenia apelacji w szerszym zakresie aniżeli wynikającym z wniesionego środka odwoławczego – nie było podważane przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L.. Nie jest również wątpliwe iż pozwany ubezpieczyciel dokonał refundacji wydatków związanych z naprawą pojazdu Z. M.
w łącznej kwocie 7.164,24 zł przy czym (...) Spółka Akcyjna w W. jeszcze przed zainicjowaniem niniejszego postępowania (w toku postępowania szkodowego) zaspokoiło poszkodowanego w kwocie 3.039,58 zł zaś w ramach niniejszego procesu (w dniu 26 czerwca 2017 r.) zapłaciło powodowi należność w wysokości 4.124,66 zł. Zważywszy – przyjętą jako właściwą przez Sąd Rejonowy i, jak wyżej wskazano, niekwestionowaną przez stronę powodową - wysokość odszkodowania na poziomie
kwoty 4.732,54 zł, wobec wcześniejszego zaspokojenia poszkodowanego w wyniku zdarzenia szkodzącego z dnia 14 kwietnia 2017 r., uzasadnionym jest obciążenie (...) Spółka Akcyjna w W. obowiązkiem zapłaty należności ubocznych (odsetek) ustalonych od kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy przyjętą przez Sąd Rejonowy jako zasadną kwotą odszkodowania (4.732,54 zł) a sumą, która została wypłacona Z. M. (3.039,58 zł), tj. od kwoty 1.692,96 zł - za okres
od dnia 20 maja 2017 r. do dnia zapłaty pozostałej części kwoty – uznanego
przez Sąd I instancji jako właściwego – odszkodowania (do dnia 26 czerwca 2017 r.).
Z dokumentów znajdujących się w aktach szkodowych pozwanego ubezpieczyciela (pisma strony pozwanego do Z. M. z dnia 20 kwietnia 2017 r.), wynika iż (...) Spółka Akcyjna w W. otrzymało zgłoszenie uszczerbku poszkodowanego w dniu 19 kwietnia 2017 r. – zatem uwzględniając przewidziany przez przepis art. 817 § 1 kc oraz art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - 30. dniowy termin na uczynienie zadość żądaniu strony powodowej, ubezpieczyciel zobowiązany był wypłacić odszkodowanie objęte żądaniem pozwu w niniejszej sprawie najpóźniej w dniu 19 maja 2017 r. Zaniechanie uczynienia zadość tej powinności
w tym czasie skutkuje – na podstawie przepisu art. 359 § 1 kc w zw. z art. 481 § kc – obciążenie pozwanego obowiązkiem zapłaty odsetek z tytułu nieterminowego spełnienia świadczenia
– od dnia 20 maja 2017 r.; wysokość tych należności ubocznych określono na poziomie ustawowych odsetek za opóźnienie – art. 481 § 2 kc.

W pozostałej części żądanie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
w L. – jako niezasadne – podlegało oddaleniu.

Takie reformatoryjne rozstrzygnięcie Sądu Odwoławczego skutkować musi także zmianą postanowienia o kosztach postępowania przed Sądem I instancji. Zważywszy fakt, iż strona powodowa wygrała sprawę przed Sądem I instancji w granicach 78,16 %
(4.126,66 zł : 5.279,81 zł), pozwany ubezpieczyciel – stosownie do zastosowanej zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów (art. 100 zd. 1 kpc) – zobowiązany jest ponieść koszty procesu przed Sądem I instancji w takich granicach. Ubocznie tylko podnieść należy, iż
w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania – z uwagi na fakt zaspokojenia dochodzonej przez powoda należności po zainicjowaniu niniejszego procesu (zapłata
kwoty 4.126,66 zł w dniu 26 czerwca 2017 r.) - przyjąć należało iż strona powodowa wygrała sprawę w zakresie w jakim jej roszczenie zostało uznane (przez fakt spełnienia świadczenia) przez (...) Spółka Akcyjna w W.. Pozwany, który płaci dochodzoną należność po wniesieniu pozwu, chociaż przed otrzymaniem jego odpisu, z punktu widzenia przepisów kodeksu postępowania cywilnego o kosztach procesu uważany jest za przegrywającego sprawę i w konsekwencji zobowiązany jest zwrócić powodowi poniesione koszty (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 1979 r.,
I Cz 92/79, Lex nr 8188).

Strona powodowa poniosła koszty w łącznej wysokości 3.148,54 zł, które obejmowały opłatę od pozwu w kwocie 264,00 zł (jej wysokość została określona na podstawie przepisu
art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 300), opłatę skarbową
od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika (w wysokości 17,00 zł) ustaloną na podstawie przepisu art. 1 pkt 2 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r.
o opłacie skarbowej [t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1044 z późn. zm.] w zw. z pkt IV załącznika do tej ustawy - Wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, stawki tej opłaty oraz zwolnienia, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialność w L., którego wysokość (w kwocie 1.800,00 zł) została ustalona
w oparciu o przepis § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804)
w brzmieniu tego aktu prawnego na datę wytoczenia powództwa (dzień 13 czerwca 2017 r.) oraz wydatki poniesione w związku z opinią biegłego (kwota 1.067,54 zł).

Z kolei koszty postępowania jakie były wydatkowane przez pozwanego (...) Spółka Akcyjna w W. obejmowały - ustalone na tej samej podstawie prawnej - wynagrodzenie jego pełnomocnika procesowego
w kwocie 1.800,00 zł oraz wydatki poniesione w związku z opinią biegłego
(kwota 1.067,54 zł).

Łącznie koszty niniejszego procesu wyniosły więc 6.016,08 zł (3.148,54 zł + 2.867,54 zł); uwzględniając wynik sprawy (wygrana powoda w 78,16 %), pozwany powinien ponieść koszty w wysokości 4.702,17 zł (6.016,08 zł x 78,16 %) zaś – zważywszy fakt, iż dotychczas (...) Spółka Akcyjna w W. wydatkowało z tytułu kosztów postępowania należność w kwocie 2.867,54 zł
– w ostatecznym rozrachunku strona pozwana zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi procesowemu należność w wysokości 1.834,63 zł (4.702,17 zł - 2.867,54 zł).

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego oparto na przepisie art. 102 kpc. Uwzględnienie apelacji w zdecydowanym jej zakresie powinno skutkować stosunkowe rozdzielenie kosztów postępowania odwoławczego (ewentualnie obciążenie strony pozwanej obowiązkiem poniesienia kosztów z tego tytułu), jednakże – wobec zbliżonych wydatków stron w postępowaniu odwoławczym (powód poniósł je w łącznej kwocie 657,00 zł zaś strona pozwana – w wysokości 450,00 zł) i faktu, że konieczność wniesienia środka odwoławczego została wywołana formalnym błędem Sądu I instancji – uzasadnione jest odstąpienie
od obciążenia (...) Spółka Akcyjna
w W. obowiązkiem ponoszenia tych należności.

(SSO Krzysztof Wójcik) (SSO Tomasz Bajer) (SSR Paweł Kowalczyk )