Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi –Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo R. K. skierowane przeciwko Najwyższej Izbie Kontroli o zobowiązanie do niekierowania żądań złożenia oświadczenia woli o terminie przejścia na emeryturę (pkt I wyroku); umorzył postępowanie w pozostałym zakresie (pkt II) oraz nie obciążył powoda kosztami procesu (pkt III).

Sąd Rejonowy wydał powyższe orzeczenie w oparciu o następujący stan faktyczny.

Powód od dnia 1 stycznia 1987 roku jest zatrudniony u pozwanego na podstawie mianowania, obecnie na stanowisku głównego specjalisty kontroli państwowej. W aktach osobowych powoda znajdowała się notatka służbowa, sporządzona w dniu 30 sierpnia 1991 roku przez Zastępcę Prezesa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...), na okoliczność rzekomego powoływania się przez powoda na pełnione stanowisko służbowe przy załatwianiu sprawy indywidualnej. W chwili wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie, akta osobowe powoda znajdowały się w Sądzie Okręgowym w Łodzi w związku z rozpoznaniem innej sprawy między stronami. Po zwrocie akt z Sądu Okręgowego strona pozwana usunęła notatkę służbową z dnia 30 sierpnia 1991 roku z akt osobowych powoda.

Stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach osobowych powoda. Sąd pominął wnioski dowodowe powoda, bowiem nie odnoszą się do istoty zgłoszonych w pozwie roszczeń.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd meriti zważył, że w zakresie roszczenia o usunięcie notatki z akt osobowych – wobec spełnienia roszczenia przez stronę pozwaną w trakcie procesu, postępowanie podlega umorzeniu. W myśl art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew, lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

Wydanie wyroku w tym zakresie stało się więc zbędne, a umorzenie nie narusza tu słusznego interesu pracownika, wobec spełnienia żądania (art. 469 k.p.c.).

W zakresie żądania zobowiązania pozwanego do niekierowania wobec powoda żądań dotyczących złożenia oświadczenia woli o terminie przejścia na emeryturę, powództwo podlega oddaleniu, bowiem w takim kształcie, jak zgłoszone w procesie, nie jest ustawowo przewidziane. Roszczenie to sprowadza się do prewencyjnego zakazania przez Sąd pracodawcy odbierania określonych oświadczeń woli od pracownika, co w żadnym przepisie prawa pracy nie jest dopuszczalne. Należy przypomnieć, że obowiązki każdego pracownika, bez względu na podstawę zatrudnienia, wynikają z art. 100 § 1 i 2 k.p., a proces komunikacji między pracodawcą i pracownikiem jest oczywistym warunkiem realizacji uprawnień kierowniczych pracodawcy, jak i uprawnień w zakresie organizacji pracy.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. – bowiem częściowo, w zakresie jednego z dwóch roszczeń (tj. umorzenia postępowania) powód wygrał sprawę, zaś w zakresie oddalenia – przegrał.

Powyższe orzeczenie w zakresie pkt II zaskarżył w powód.

Apelujący zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1.  art. 227 k.p.c. przez pominięcie wniosków powoda o dopuszczenie dowodu z dokumentów, którego przedmiotem były fakty mające w sprawie istotne znaczenie,

2.  art. 233 § 1 k.p.c. przez niedokonanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego,

3.  art. 477 k.p.c. wskutek nie pouczenia powoda przez przewodniczącego o roszczeniach wynikających z przytoczonych w pozwie faktów,

4.  art. 7 i art. 51 ust. 1 Konstytucji przez ich niezastosowanie,

5.  art. 22 § 1, art. 29 § 1 k.p. przez ich niezastosowanie,

6.  art. 100 k.p. przez jego błędne zastosowanie,

Mając powyższe na uwadze skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu lub zmianę wyroku uwzględniającą apelację.

W dniu 15 kwietnia 2016 roku pełnomocnik strony pozwanej złożył odpowiedź na apelację wnosząc o jej oddalenie oraz o zasądzenie na rzecz pozwanego od powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy i znajduje oparcie w obowiązujących przepisach prawa.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je jako własne. Podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany bądź uchylenia.

Brak jest uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji prawa procesowego poprzez niedokonanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego oraz pominięcie dokumentów mających istotne znaczenie dla sprawy.

Art. 227 k.p.c. stanowi, że przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Natomiast z treści art. 233 § 1 k.p.c. wynika, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266). Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 328 § 2 k.p.c.).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, iż sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji, i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

Zauważyć należy, że w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w zakresie zgłoszonego roszczenia o złożeniu oświadczenia woli o terminie przejścia na emeryturę żadnego postępowania dowodowego nie przeprowadził, ponieważ w tym zakresie wymaganym było jedynie dokonanie oceny czy takie żądanie mogło być skutecznie zgłoszone. Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził - wprawdzie krótkie ale konkretne - wywody prawne wskazujące dlaczego Sąd nie może zobowiązać pracodawcy do określonych działań, a dokładnie zaniechania kierowania do pracownika określonego oświadczenia. A co za tym idzie nie było potrzeby analizowania dowodów, o których przeprowadzenie powód na etapie postępowania rozpoznawczego wnosił. Ponadto co istotne skarżący w apelacji nie wyjaśnił jakie konkretnie dowody zostały przez Sąd pominięte i jaki wpływ na niniejsze postępowanie miało ich nie przeprowadzenie. Zarzuty apelacji co do naruszenia prawa procesowego ograniczyły się jedynie do zasygnalizowania wskazanej kwestii, bez wyjaśnienia do jakich konkretnie uchybień po stronie Sądu doszło.

Brak było także podstaw do uwzględnienia zarzutów naruszenia prawa materialnego. Jak słusznie wyjaśnił Sąd Rejonowy nie jest przewidziane przez przepisy kodeksu pracy zgłoszenie wskazanego przez powoda roszczenia. Dlatego też powództwo podlegało oddaleniu jako nie mające umocowania we wskazanym akcie. Nie jest możliwym– jak słusznie wskazał Sąd meriti – zobowiązywanie pracodawcy do prewencyjnego zakazania przez Sąd odbierania określonych oświadczeń woli od pracownika. Ponadto powód nie był zobowiązany – jak mylnie zakłada - do złożenia oświadczenia woli o przejściu na emeryturę, ale jedynie do złożenia oświadczenia wiedzy. Czyli poinformowania pracodawcy o swoich planach na przyszłość w zakresie ewentualnego przejścia na emeryturę. Pracodawca ma prawo zwrócenia się do pracownika o udzielenie informację we wskazanym zakresie. Taka wiedza jest potrzebna pracodawcy do właściwej organizacji pracy jednostki. Zatem pozwany – wbrew twierdzeniom powoda - był w pełni uprawniony do uzyskania od prawnika niezbędnych danych w zakresie planów co do ewentualnego przejścia na emeryturę. Ponadto - co istotne - samo udzielenie takiej informacji nie jest jednoznaczne z zakończeniem stosunku pracy. Zatem błędnie skarżący utożsamia udzielenie informacji o ewentualnym przejściu na emeryturę z faktycznym zakończeniem dalszej współpracy.

Nie można zgodzić się z twierdzeniami powoda, że pytania pracodawcy miały charakteru nękania pracownika. Jak wynika z akt sprawy, pozwany jedynie dwa razy skierował do R. K. pytanie o wskazanie terminu przejścia na emeryturę. Zatem nie można uznać, iż zachowanie pracodawcy miało charakter represyjny.

Ponadto aby można było mówić o innej podstawie roszczenia – jak upatruje w apelacji skarżący – to działania pracodawcy musiałyby mieć charakter bezprawny. Natomiast jak już wyjaśniono powyżej pozwany jedynie w ramach swoich uprawnień miał prawo do zadawania pytań w celu pozyskania niezbędnej wiedzy co do prawidłowego funkcjonowania jednostki.

Podstawową zasadą procedury cywilnej jest zasada kontradyktoryjności czyli sporności. Oznacza to, że to strony mają obowiązek wykazania swoich racji. Działanie sądu z urzędu ma charakter wyjątkowy i musi znajdować oparcie w konkretnym przepisie. Wwbrew zarzutom apelacji nie dotyczy tego wskazany przepis art. 477 kpc, który regukuje wezwanie do udziału w sprawie. Z tych też względów zarzuty naruszenia treści art. 477 k.p.c. nie mogły się ostać.

Powyższe rozważania czynią jednocześnie bezzasadnymi pozostałe zarzuty apelacji dotyczące prawa materialnego tj. 7 i art. 51 ust. 1 Konstytucji, art. 22 § 1, art. 29 § 1 k.p. oraz 100 k.p.. Sąd Okręgowy nie miał możliwości zweryfikowania ich zasadności. Skarżący nie wykazał bowiem na czym miało polegać naruszenie wymienionych przepisów. Brak konkretnych zarzutów w tej materii pozbawił Sąd drugiej instancji możliwości dokonania oceny, czy w rzeczywistości doszło do jakichkolwiek naruszeń, skoro skarżący ograniczył się jedynie do podania artykułów ze wskazaniem ich nie zastosowania lub błędnego zastosowania. Dlatego też wskazany zarzut naruszenia prawa materialnego był bezpodstawny.

W tej sytuacji uznać należy, że nie doszło do naruszenia przepisów prawa procesowego jak i prawa materialnego. Zdaniem Sądu Okręgowego, zaprezentowana w apelacji argumentacja jest chybiona i jako taka nie może się ostać. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej interpretacji przepisów powołanych w uzasadnieniu oraz trafnie wywiódł, iż roszczenie powoda było bezzasadne i podlegało oddaleniu. Sąd drugiej instancji zważył więc, iż zaskarżone rozstrzygnięcie w świetle obowiązujących przepisów prawa było oczywiście uzasadnione.

Z tych tez względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda, jako bezzasadną.

O kosztach zastępstwa procesowego za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 9 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804) nakładając je w całości na stronę powodową.

E.W.